Bullgarët në Shqipëri janë një komunitet interesant dhe ndër më të vjetrit në Ballkan, ndërsa janë edhe më të rinj sa i përket njohjes – janë njohur në vitin 2017, deklaroi sot demografi Spas Tashev, në konferencën "Regjistrimi i vitit 2023 në Shqipëri dhe pakica kombëtare bullgare: rezultatet dhe implikimet për Ballkanin Perëndimor". Veprimtaria u zhvillua në Institutin për Studime të Popullsisë dhe Humane në Akademinë Bullgare të Shkencave (BAS). Tashev raportoi se ka katër komunitete historike bullgare në Shqipëri - Mala Prespa, me nëntë fshatra, të përbërë vetëm nga të krishterë; Golo Brdo, me 16 fshatra bullgare me popullsi nga 95 deri ne 99% myslimane; Poleto, me gjashtë fshatra; dhe Kukëska Gora, me nëntë fshatra dhe një popullsi prej 100% myslimane. Të gjitha statistikat e disponueshme deri në vitin 1944 – statistikat osmane, shqiptare, franceze, austro-hungareze, italiane, bullgare – e regjistrojnë këtë popullsi si bullgare”, tha Tashev. Ai foli edhe për numrin aktual të personave me origjinë bullgare. Ai sqaroi se me origjinë bullgare nënkuptonte njerëz me paraardhës të cilët në të kaluarën njiheshin si bullgarë, gjë që nuk nënkuptonte domosdo se pasardhësit e tyre sot kanë të njëjtin identitet etnik. Tashev saktësoi se viziton rregullisht Shqipërinë që nga viti 1992 dhe është duke mbledhur të dhëna statistikore. Ai shtoi se përqindja e bullgarëve në katër rajonet është në rënie. “Nëse 95% e bullgarëve në vitet 1990 jetonin në këto katër rajone, sot mendoj se është edhe më pak se 20%, sipas të dhënave nga regjistrimi i vitit 2023”, tha Tashev. Në vitin 2017 Shqipëria njohu pakicën kombëtare bullgare. Sot në vend janë të regjistruara 9 organizata bullgare dhe rreth 8000 bullgarë etnikë kanë marrë nënshtetësinë bullgare. Tashev theksoi se mbi 800 studentë janë diplomuar ose aktualisht janë duke studiuar në Bullgari dhe një numër i madh prej tyre ose mbeten në Bullgari ose kthehen në Shqipëri. Ai sqaroi se aktualisht në Shqipëri janë rreth 2142 studentë bullgarë dhe shtoi se “për një kohë të gjatë ka pasur një iniciativë për ngritjen e një liceu bullgar në Tiranë, në mënyrë që këta fëmijë, të cilët janë kryesisht në kryeqytetin Tiranë, të mund të shkollohen në bullgare”. Tashev theksoi nevojën për media elektronike dhe të shkruara në bullgarisht. “Televizioni Kombëtar Shqiptar për momentin ka një transmetim pesëminutësh në gjuhën standarde bullgare, por nuk mjafton”. Një problem serioz është terreni malor i Shqipërisë, i cili i bën të vështirë të arritshme zonat e banuara nga bullgarët. "Nëse krijohet një ueb sajt informativ i mirëfilltë, i mbështetur nga një botim i shtypur, bullgarët do të jenë shumë më të bashkuar dhe do të mund të ndërveprojnë me njëri-tjetrin shumë më lehtë", tha Tashev. "Ai do të përmirësojë gjithashtu kontaktet me Bullgarinë". Ai foli edhe për nevojën e krijimit të bazës së të dhënave të të gjithë studentëve të diplomuar në Bullgari – bullgarë etnikë nga Shqipëria. Kjo bazë të dhënash duhet të vihet në dispozicion të bizneseve bullgare të interesuara në Shqipëri. Të diplomuar të tillë do të ishin një zgjedhje e përkryer për personelin e biznesit që mund të përdoret për të zgjeruar kontaktet ekonomike midis dy vendeve, argumentoi Tashev. /BTA