Ndërsa Kina rrit presionin ndaj Tajvanit dhe SHBA-së, një viktimë kolaterale e tensioneve është zinxhiri i furnizimit me teknologji të Evropës, i cili varet nga çipat tajvanez, shkruan Politico.

Tajvani dhe kompanitë perëndimore janë në rrezik të madh të shtrëngimit të masave kineze në formën e një bllokadë të plotë të tregtisë ose, në rastin më të keq, të një pushtimi të këtij ishulli.

Çdo bllokim i prodhimit në Tajvan do të kishte një ndikim të dukshëm në pjesën tjetër të botës, gjë që tashmë mund të shihej gjatë pandemisë COVID-19, kur shumë prodhues makinash duhej të reduktonin prodhimin për shkak të mungesës së çipave tajvanez.

Sipas Shoqatës së Semiconductor of America, më shumë se 90 për qind e çipave më të mirë në botë prodhohen në Tajvan. Vitin e kaluar, makineritë dhe pajisjet elektronike përbënin 60 për qind të importeve nga Tajvani në Bashkimin Evropian.

Skenari më i keq për kompanitë evropiane do të ishte një reduktim i papritur i furnizimit të çipave të prodhuar nga TSMC, e cila kontrollon më shumë se gjysmën e tregut botëror të gjysmëpërçuesve.

Të gjithë gjigantët e teknologjisë që merren me digjitalizimin dhe inteligjencën artificiale varen nga TSMC.

Me kalimin e viteve, Evropa është bërë jashtëzakonisht e varur nga çipat tajvanez. Një nga asetet më të mëdha të Tajvanit është stafi i tij profesional dhe investimi afatgjatë në specializimin e njerëzve të tij në fushën STEM, dhe kjo është pikërisht ajo që i mungon Evropës.

Një tjetër artikull është teknologjia në dispozicion të TSMC, e cila mund të prodhojë çipa edhe më pak se pesë milimetra të nevojshme për prodhimin e mallrave më të fundit të teknologjisë së lartë. Për vitin e ardhshëm janë paralajmëruar edhe çipa me madhësi tre nanometra, të cilët do të jenë kyç për drejtimin autonom. Së bashku me TSMC, vetëm Samsung mund të prodhojë aktualisht çipa më të vegjël se pesë nanometra.

"Është një sektor që kërkon kapital të madh financiar dhe njerëzor dhe është subjekt i ndryshimeve të shpejta dhe të mëdha në zhvillimin teknologjik," tha një zyrtar i BE-së.

Në qershor, eksperti i madh i ekonomisë kineze Chen Wenling i bëri thirrje hapur Pekinit të "marrë përsipër" TSMC, në rast se Perëndimi vendos sanksione ndaj Kinës si Rusia. Megjithatë, nuk ka gjasa që kjo të ndodhë sepse TSMC varet nga pajisjet e kompanive në vende të tjera.

Me rëndësi të madhe është ASML-ja holandeze evropiane, e cila ka peshën më të madhe në prodhimin e makinerive dhe teknologjisë së përdorur për prodhimin e çipave. Kjo është arsyeja pse kreu i TSMC tha se kompania e tij nuk do të funksiononte nëse Kina pushton Tajvanin.

Nga njëra anë, është gjithashtu një kartë që Evropa mund të luajë në negociata, sepse çipat nuk mund të prodhohen pa pajisje evropiane. Një situatë e tillë e pasigurt dhe frika nga një skenar i rastit më të keq, në të cilin prodhimi i çipave tajvanez pushon plotësisht, padyshim që do të motivojë liderët evropianë të përshpejtojnë procesin e reduktimit të varësisë nga prodhuesit e huaj të çipave.

Në shkurt të këtij viti, Bashkimi Evropian miratoi një projektligj që duhet të forcojë pozicionin e Evropës në industrinë e gjysmëpërçuesve. Qëllimi është që deri në vitin 2030 të dyfishohet pjesa e prodhimit global të çipave nga 20 në 30 për qind.

Kështu, me ligjin e ri për çipat, Komisioni Evropian dëshiron të forcojë industrinë e vet me 43 miliardë euro. Dhe fabrika e planifikuar e çipave të prodhuesit amerikan Intel në Magdeburg të Gjermanisë është një nga hapat në arritjen e pavarësisë më të madhe nga teknologjia tajvaneze.