Shtatëmbëdhjetë shkurti i vitit 2008 shënoi fundin e rrugëtimit të gjatë e të vështirë të Kosovës për shtetësi, si dhe fillimin e proceseve të tjera të rëndësishme për shtetin më të ri në botë.

Rrugëtimi i Kosovës për mëvetësi kishte nisur prej dekadash.

Shqiptarëve, më 1989, iu hoq dhunshëm autonomia brenda ish-Jugosllavisë por ata refuzuan t’i nënshtroheshin regjimit të atëhershëm të Sllobodan Millosheviqit.

Kështu, shqiptarët filluan krijimin e sistemeve paralele në disa fusha. Pati edhe protesta.

Më pas, populli u organizua në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës e cila kishte për qëllim çlirimin e vendit.

Gjatë luftës në Kosovë, më 1998/99, mbi 800 mijë shqiptarë të Kosovës u dëbuan dhunshëm, mbi 13 mijë civilë u vranë dhe mbi 6 mijë persona u zhduken me dhunë. Më shumë se 20.000 gra u dhunuan.

Mbi 1.600 persona edhe sot janë të pagjetur.

Lufta përfundoi në qershor të vitit 1999, pasi NATO nisi të bombardoi në mars të atij viti caqet ushtarake policore serbe.

Bombardimet zgjaten 78 ditë, Serbia kapitulloi dhe forcat e saj u detyruan të largoheshin nga Kosova. Më pas u miratua Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.

Vendi u vendos nën administrimin e përkohshëm të UNMIK-ut, Organizatës së Kombeve të Bashkuara, si dhe institucioneve vetëqeverisëse të Kosovës.

Gjithashtu u bë edhe vendosja e trupave paqeruajtëse ndërkombëtare në Kosovë. Paraprakisht u arrit Marrëveshja Teknike e Kumanovës e cila parashihte tërheqjen e të gjitha forcave serbe, si dhe hyrjen e trupave të NATO-s në Kosovë.

Në vitin 2005 nisi procesi për statusin përfundimtar të Kosovës.

Dy vjet më vonë, më 2007, i dërguari i posaçëm ndërkombëtar për statusin e Kosovës, Martti Ahtisari e dorëzoi në Prishtinë, dhe në Beograd, propozimin e tij për pavarësinë e mbikëqyrur të Kosovës.

Ky hap çoi në krijimin e shtetit më të ri në botë.

Më 17 shkurt 2008 në Kuvendin e Kosovës, në një seancë të jashtëzakonshme, Kosova u shpall shtet i pavarur, sovran dhe demokratik.

Ora 15:39 minuta hyri në historinë e Kosovës, si momenti kulminant i përpjekjeve të mëdha për mëvetësi.

Në seancë morën pjesë 109 deputetë, nga 120 sosh, dhe e nënshkruan Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës. Deputetët serbë nuk ishin pjesë e seancës historike.

Shpallja e Pavarësisë u bë nga kryeministri i atëhershëm, Hashim Thaçi.

“Ne, udhëheqësit e popullit tonë, të zgjedhur në mënyrë demokratike, nëpërmjet kësaj Deklarate shpallim Kosovën shtet të pavarur dhe sovran. Kjo shpallje pasqyron vullnetin e popullit tonë dhe është në pajtueshmëri të plotë me rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, dhe Propozimin e tij Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës”, thuhej në deklaratën e nënshkruar nga deputetët pjesëmarrës.

Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Shqipëria, Franca e Turqia, ishin ndër vendet e para që njohën shtetin e Kosovës.

Pas një kërkese nga Rusia, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara mbajti një sesion urgjent në pasditen e 17 shkurtit. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki-Moon, lëshoi një deklaratë asnjanëse duke kërkuar nga të gjitha palët “të përmbahen nga çdo veprim i deklaratave që mund të rrezikojnë paqen, nxisin dhunën ose rrezikojnë sigurinë në Kosovë apo në rajon”.

Duke folur në emër të gjashtë vendeve – Belgjika, Kroacia, Franca, Gjermania, Italia dhe Shtetet e Bashkuara – ambasadori belg shprehu keqardhjen “se Këshilli i Sigurimit nuk mund të bjerë dakord për rrugën përpara, por ky bllokim ka qenë shumë i qartë për disa muaj. Ngjarjet e sotme përfaqësojnë përfundimin e një procesi të statusit që ka shteruar të gjitha rrugët në ndjekje të një rezultati të negociuar”.

Më 18 shkurt 2008, Presidenca e BE njoftoi se pas një dite bisedimesh të ashpra midis ministrave të jashtëm, që vendet anëtare ishin të lira të vendosnin individualisht nëse do ta njohin pavarësinë e Kosovës. Shumica e shteteve anëtare të BE e kanë njohur Kosovën, por Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja vazhdojnë të mos e njohin.

Pak para Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, Bashkimi Evropian aprovoi vendosjen e një misioni jo-ushtarak prej 2 mijë anëtarësh për Sundimin e Ligjit EULEX, për të zhvilluar më tej sektorin e policisë dhe drejtësisë në Kosovë.

Të gjithë njëzet e shtatë vendet anëtare të Bashkimit Evropian miratuan mandatin e EULEX-it, duke përfshirë këtu edhe pakicën e pesë vendeve të BE që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.

Serbia, e cila vazhdon të mos e pranojë pavarësinë e Kosovës, nuk qe pajtuar me veprimin historik të shpalljes së pavarësisë dhe i ishte drejtuar Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Më 2010, GJND-ja i dha vulën Pavarësisë së Kosovës përmes një vendimi këshillëdhënës duke rikonfimuar se Deklarata e Pavarësisë nuk e ka shkelur asnjë nen të Ligjit Ndërkombëtar.

Kosova sot ka në dorë fatin e saj. Ka ushtrinë dhe policinë.

Vendi njihet nga 117 shtete të botës. Por, Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja vazhdojnë të mos e njohin.

Serbia nuk ka ndaluar përpjekjet për të destabilizuar vendit dhe rrezikuar sovranitetin shtetëror.

Tensionet në pjesën veriore të Kosovës kanë vazhduar edhe në vitet e fundit ku Serbia, përmes grupeve kriminale, ka sulmuar Policinë e Kosovës dhe infrastrukturën kritike të shtetit.

Por, Kosova është “e detyruar” të dialogojë me fqinjin verior në mënyrë që të arrijë konsolidimin e pozitës së saj në arenën ndërkombëtare.

Deri më tash, Kosova është anëtarësuar në disa organizata ndërkombëtare, në mesin e tyre edhe në Fondin Monetar Ndërkombëtar, Bankën Botërore, Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim.

Gjithashtu, edhe në Komitetin Olimpik, Federatën Botërore të Futbollit si dhe Federatën Evropiane të Futbollit.

Por, shteti ende nuk është pjesë e Organizatës së Kombeve të Bashkuarta, Bashkimit Evropian dhe Këshillit të Evropës.

Megjithatë, Kosova është vendosur në harta botërore falë të arriturave në sport, art e kulturë.

Nga janari i vitit 2024, qytetarët lëvizin lirshëm në vendet e Bashkimit Evropian pas një vendimi për heqje të regjimit të vizave./KosovaPress