Maldivet e Evropës, plazhe si të Tajlandës – kisha lexuar shumë fraza të tilla për Ksamilin, një fshat i vogël bregdetar në jug të Shqipërisë – përpara se ta vizitoja, shkruan Rebecca Astil në të përditshmen britanike “The Telegraph”. Sapo kisha mbërritur me traget nga Korfuzi – ku fshatrat e pacënuara janë një atraksion. Kisha dëgjuar shumë vlerësime për Ksamilin. Shqipëria, jo shumë kohë më parë e konsideruar si kufiri i fundit i pushimeve mesdhetare, po përjeton një rritje të popullaritetit në mesin e turistëve britanikë. Hotelet po hapen me shpejtësi dhe ndikuesit e medieve sociale po bëjnë çmos për t’i mbushur ato. Në vitin 2015, më shumë se tre milionë turistë të huaj vizituan brigjet e saj me diell. Kjo shifër u rrit në mënyrë të qëndrueshme në më shumë se katër milionë në 2017, dhe në mbi gjashtë milionë në vitin 2019. Sidoqoftë, që nga pandemia, numri i turistëve të huaj që vizituan vendin mesdhetar ka kapur majat. Rreth 10 milionë turistë vizituan vendin ballkanik në vitin 2023 – duke shënuar një rritje prej 56% krahasuar me shifrat e para Covid-it – duke e bërë Shqipërinë destinacionin e pushimeve me rritjen më të shpejtë në Evropë. Dhe ky është vetëm fillimi. Vitin e kaluar qeveria shqiptare prezantoi “Strategjinë e re Kombëtare të Turizmit”, e cila parashikon të mirëpresë deri në 30 milionë turistë të huaj deri në vitin 2030 – më shumë se Portugalia apo Kroacia, transmeton KosovaPress. Për të arritur këtë objektiv, zhvillimet e reja vazhdojnë me ritëm – ndërsa Jared Kushner dhe bashkëshortja e tij, Ivanka Trump së fundmi kanë marrë dritën jeshile për ndërtimin e një hoteli luksoz me vlerë 1,4 miliardë dollarësh në ishullin e Sazanit. Ekonomikisht, ky është një lajm i madh për Shqipërinë. Por cili do të jetë ndikimi ekologjik? A është Shqipëria në rrugën e duhur për të mos u prekur nga të njëjtat probleme të turizmit masiv që shihen, për shembull, në Spanjë? Dhe si do të ndikojnë ndryshimet e shpejta në përvojën e përgjithshme për turistët? Ksamili, një fshat autentik jugor, rrethohej nga baret e bukura të plazhit dhe hotelet përgjatë bregdetit. Përpara se Ksamili të shndërrohej në një destinacion kryesor pushimesh, ai ishte një fshat i vogël peshkimi. Uesli Didani, përfaqësues i lajmeve “Saranda Web” shpjegoi rritjen e popullaritetit të vendit si destinacion turistik. “Përmirësimet në infrastrukturën ajrore dhe rrugore, së bashku me rritjen e fluturimeve direkte dhe raportin konkurrues cilësi-çmim të Shqipërisë e kanë bërë vendin më të aksesueshëm se kurrë”, tha Didani. “Vizitorët mund t’i përjetojnë të gjitha këto pa turma njerëzish apo çmime të larta që i gjen në destinacionet tradicionale të Mesdheut”, shtoi ai. Këto përmirësime në infrastrukturë ishin sigurisht të dukshme. Fluturova për në Korfuz, ku qëndrova disa ditë, më pas mora një traget nga qyteti i Korfuzit për në Sarandë, vetëm në bregdet nga Ksamili (nga 19 euro me “Ionian Seaways”). Gjatë rrugës për në shtëpi, rezervova një autobus nga Saranda në kryeqytet, Tiranë (15 euro me “Gjirafa Travel”), ku kalova edhe dy ditë të tjera, më pas fluturova direkt në London Stansted me “Ryanair” për 78 euro. Ajo që Didani thotë se dikur ishte një “vend i izoluar” sigurisht që tani nuk është më i tillë. Pavarësisht të kaluarës së saj të errët komuniste, situata aktuale e Shqipërisë është një hap në drejtimin e duhur – megjithatë ndikimi i rritjes së numrit të turistëve në mjedis fatkeqësisht, mund të jetë më pak pozitiv. Sipas Indeksit të Zhvillimit të Udhëtimit dhe Turizmit, në Shqipëri ekziston shqetësimi se zhvillimi i turizmit masiv mund të ndikojë në keqmenaxhimin e burimeve natyrore. Përgjigja? “Për të mbrojtur mjedisin, Shqipëria duhet të zbatojë politika të qarta për menaxhimin e mbetjeve, të promovojë energjinë e pastër dhe të mbështesë projekte që respektojnë natyrën”, tha Didani. “Turizmi masiv rrezikon të rrisë çmimet në zonat bregdetare, duke i bërë qiratë dhe shërbimet të papërballueshme”, paralajmëroi Didani. Por përfitimet nuk mund të mohohen. “Turizmi është një nga mënyrat më të mira për të nxitur ekonominë lokale”, tha Elton Caushi, pronar i operatorit turistik “Albanian Trip”, transmeton KosovaPress. “Sigurisht që ka krijuar vende pune. Në vitin 2023, udhëtimet dhe turizmi kontribuan me 25% të PBB-së së Shqipërisë dhe numri i vendeve të punës në këtë sektor është rritur me 10% që nga viti 2019”, sipas Këshillit Botëror të Udhëtimit dhe Turizmit. Çmimet gjithashtu mbeten të arsyeshme. Në “Mussel House” – një restorant i bukur dhe i izoluar pikërisht në ujërat e liqenit të Butrintit, midis Sarandës dhe Ksamilit – një pjatë madhështore me midhje dhe një biftek i shijshëm kushtonte vetëm 24 euro; vakti ekuivalent në Britani të Madhe do të kishte kushtuar dy herë më shumë. Duket se ka ende një atmosferë risie për pushuesit në vendin e vogël evropian, por, pas protestave evropiane kundër turizmit masiv verën e kaluar, mund të shpresohet vetëm që Shqipëria të marrë kontrollin ndaj kësaj rritjeje. Kryeministri Edi Rama, forca shtytëse e strategjisë së turizmit të vendit, duhet të sigurojë që gjithçka të bëhet në mënyrë të qëndrueshme. “Turizmi i qëndrueshëm ka të bëjë me krijimin e një situate të favorshme për të gjithë – turistët, vendasit dhe mjedisin”, tha Caushi. “Po sigurohet që ndërsa turizmi rritet, të mos dëmtohen ato gjëra që e bëjnë Shqipërinë kaq të veçantë”, shtoi ai.