Sindroma e shikimit kompjuterik, e njohur edhe si lodhja digjitale e syve është një kompleks simptomash që shfaqen si rezultat i shikimit afatgjatë të ekraneve të pajisjeve digjitale si kompjuterët, telefonat inteligjentë, tabletët dhe pajisjet e tjera. Është e qartë se në 20 vjetët e fundit kjo sindromë shfaqet gjithnjë e më shpesh, duke pasur parasysh se koha që kalojmë para ekranit është rritur jashtëzakonisht shumë. Sipas hulumtimit të publikuar në “Journal of Optometria” në 2019, prevalenca e sindromës së vizionit kompjuterik midis studentëve të kolegjit është rritur gjatë dekadës së fundit.

Hulumtimi tregoi se pothuajse gjysma e pjesëmarrësve kishin simptoma të sindromës së shikimit kompjuterik. Kjo e dhënë mbështetet edhe nga fakti se shumë studime konfirmojnë simptomat gjithnjë e më të zakonshme të syrit të thatë, i cili konsiderohet si simptomë e këtij problemi. Një studim i kryer në Korenë e Jugut në vitin 2020 tregon se prevalenca e syrit të thatë, që është një simptomë e zakonshme e sindromës së shikimit kompjuterik, është rritur ndjeshëm te të rriturit gjatë 10 vjetëve të fundit. Simptomat më të zakonshme janë ndjenja e tensionit në sy, tharja dhe ndjeshmëria e shtuar.

Simptomat e sindromës së vizionit kompjuterik

Përfshijnë një sërë manifestimesh shqisore dhe fizike që ndodhin pas shikimit të zgjatur të ekraneve të pajisjeve digjitale, si:

1. Tendosja e syve

Kjo mund të jetë për shkak të zvogëlimit të pulsimit të syve gjatë shikimit në ekran, duke çuar në thatësi dhe parehati. Frekuenca normale e pulsimit është rreth 15-20 herë në minutë. Në sindromën e shikimit kompjuterik, pulsimi i syrit reduktohet në gjashtë deri në tetë herë në minutë. Sipas hulumtimit të publikuar në “American Journal of Ophthalmology” në vitin 2020, kjo simptomë përjetohet nga 50-90 për qind e përdoruesve të pajisjeve digjitale.

2. Thatësi e syve

Shikimi në një ekran zvogëlon numrin e pulsimeve, gjë që çon në më pak lagështi në sipërfaqen e syrit. Sytë e thatë mund të shkaktojnë siklet, ndjesi djegieje ose ndjenjën e një trupi të huaj në sy. Kjo është një simptomë e zakonshme që shfaqet me shikimin afatgjatë pa ndërprerje.

3. Dhimbje koke

Vështrimi i zgjatur në ekran mund të shkaktojë tension në muskujt rreth syve dhe ballit, gjë që mund të rezultojë në dhimbje koke. Për shkak të zvogëlimit të pulsit, ka tharje të syve dhe tendosje shtesë, e cila gjithashtu mund të rezultojë në dhimbje koke. Përveç kësaj, ekranet zakonisht lëshojnë dritë blu që mund të ndikojë në ritmet cirkadiane dhe të shkaktojë lodhje të syve që mund të shoqërohet me dhimbje koke.

4. Pamje e paqartë

Shpesh shoqërohet me sindromën e shikimit kompjuterik. Vështrimi i zgjatur në ekran mund të shkaktojë një humbje të përkohshme të mprehtësisë vizuale ose një ndjenjë turbullimi. Te disa njerëz, mund të ndodhë një humbje afatgjatë e mprehtësisë së shikimit, e cila mund të kërkojë një vizitë te një okulist.

5. Ndjeshmëria ndaj dritës

Shikimi i ekraneve të ndritshëm të pajisjeve digjitale mund të rrisë ndjeshmërinë e syve ndaj dritës, gjë që mund të shkaktojë siklet ose dhimbje. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse është një ekran që lëshon dritë blu, e cila mund të shkaktojë lodhje të syve dhe dhimbje koke.

6. Dhimbje qafe dhe shpine

Ulja e zgjatur në një pozicion të pakëndshëm gjatë përdorimit të pajisjeve digjitale mund të rezultojë në dhimbje në qafë dhe shpinë. Ergonomia e papërshtatshme e karriges mund të shkaktojë tension të muskujve, shqetësim në qafë dhe shpinë.

7. Vështirësi për të fjetur

Shumica e ekraneve që shikojmë çdo ditë lëshojnë dritë blu, e cila është treguar mjaft e dëmshme për sytë tanë, por edhe për gjendjen tonë të përgjithshme. Përveç dritës blu të ekraneve digjitale që rrit rrezikun e zhvillimit të sindromës së shikimit të kompjuterit, mund të shkaktojë lodhje të shtuar dhe tendosje të syve. Megjithatë, pasojat negative që shkakton lidhen me shëndetin mendor dhe çrregullimet e gjumit. Ekspozimi ndaj dritës blu orët para gjumit mund të ndikojë në një gjumë më të dobët. Drita blu redukton lirimin e melatoninës, hormonit që na ndihmon të flemë. Ndërsa kjo është e dobishme për ne gjatë ditës, sepse drita blu rrit aftësitë njohëse dhe ndjenjën e vigjilencës, gjatë natës mund të shkaktojë probleme të mëdha me rënien në gjumë. Ekspozimi afatgjatë ndaj dritës blu e bën më të vështirë rënien në gjumë, si dhe gjumin më të dobët dhe më të shkurtër.

Hulumtimet tregojnë se gjysma e të anketuarve përjetuan një ulje të lodhjes pasi shikonin ekranet, dhe një e pesta e tyre përjetuan gjumë më të keq. Më shumë se gjysma e të anketuarve përjetuan cilësi më të dobët të gjumit dhe gjumë më të shkurtër. Përveç sa më sipër, me simptoma të shikimit kompjuterik mund të shfaqen edhe  vështirësi në fokusimin në një pikë, ndryshime në perceptimin e ngjyrave,  ndjeshmëria ndaj ndezjeve të dritës, ndjesi sikur qepalla të valëviteshin, skuqje e syve, kruajtje e syve, ndjesi djegieje në sy dhe rritja e lotimit të syve. Të gjitha kanë një ndikim të madh në shëndetin mendor dhe lodhjen gjatë gjithë ditës të një individi. Kjo mund të shkaktojë rritje të ndjenjave të shqetësimit, ankthit dhe shqetësimit.

Trajtimi

Zakonisht përfshin një kombinim masash parandaluese, ndryshime në zakonet e punës dhe përdorimin e terapive të caktuara për të lehtësuar simptomat. Çdo person ka zakone të ndryshme ditore dhe të punës, ndaj dhe trajtimi duhet të rregullohet në përputhje me rrethanat. Hapi i parë në trajtimin e sindromës së vizionit kompjuterik është zvogëlimi i kohës së kaluar para ekraneve. Këtu janë disa mënyra për të trajtuar dhe parandaluar sindromën e shikimit kompjuterik:

1. Përshtatja e mjedisit të punës

Rregullimi i ambientit të punës mund të përfshijë vendosjen e monitorit në një distancë të përshtatshme nga sytë, e cila duhet të jetë rreth 50-60 centimetra, dhe rregullimin e lartësisë së monitorit në mënyrë që të jetë nën nivelin e syve. Në cilësim, është gjithashtu e rëndësishme të zvogëlohet ndriçimi i ekranit në mënyrë që të zvogëlohet sasia e dritës që emetohet në sy.

2. Pushime për sy

Marrja e pushimeve të rregullta gjatë punës në kompjuter mund të ndihmojë shumë në reduktimin e tendosjes së syve. Rekomandohet të ndiqni rregullin "20-20-20". Ky rregull dikton që për çdo 20 minuta shikim në ekran, pushoni sytë duke parë diçka 20 metra larg për 20 sekonda. Një mënyrë e shkëlqyer për t'iu përmbajtur këtij rregulli është të vendosni një alarm çdo 20 minuta. Ju gjithashtu mund ta përdorni këtë pushim të shkurtër për t'u shtrirë ose për të pirë një gotë ujë.

3. Korrigjimi i shikimit

Te disa njerëz, për shkak të sindromës së shikimit kompjuterik, mund të ketë zhvillim të miopisë ose largpamësisë. Rekomandohet një vizitë te mjeku okulist dhe korrigjimi i shikimit me ndihmën e syzeve ose lenteve të kontaktit.

4. Filtrat e dritës blu

Mund të aplikohen në ekranet e pajisjeve digjitale ose syzet me recetë për të reduktuar ekspozimin ndaj dritës blu të dëmshme që mund të shkaktojë lodhje të syve dhe shqetësime të gjumit.

5. Lot artificialë

Duke marrë parasysh se një nga simptomat më të zakonshme të sindromës së shikimit kompjuterik është tharja e syve, ajo mund të zgjidhet duke përdorur lot artificial ose pika për sy. Kjo mund t'ju ndihmojë të mbani sytë tuaj të hidratuar dhe të zvogëloni simptomat e thatësisë.

6. Ndryshimet në zakonet e punës

Njerëzit që kalojnë shumë kohë para ekraneve duhet të konsiderojnë reduktimin e kohës totale të shpenzuar në pajisjet digjitale sa më shumë që të jetë e mundur, veçanërisht para gjumit, për të zvogëluar ndikimin e dritës blu në ritëm.

7. Terapia me barna

Në disa raste, kur simptomat e sindromës së vizionit kompjuterik janë të rënda dhe nuk i përgjigjen ndryshimeve të sjelljes, një okulist mund të rekomandojë përdorimin e pikave speciale të syve ose agjentëve të tjerë farmakologjikë për të lehtësuar simptomat.

Mënyra natyrale

Për të parandaluar sindromën e shikimit kompjuterik, ka hapa dhe ushtrime të thjeshta që mund të bëni çdo ditë. Përveç pushimeve nga shikimi i ngulur në ekran që do t'ju vijnë në ndihmë, këto "mashtrime" mund t'ju ndihmojnë me ndjenjat e lodhjes, dhimbjet e kokës dhe problemet me shikimin. Nuk është ide e keqe të bëni ushtrime për sytë çdo ditë pasi ato mund të ndihmojnë në relaksimin e muskujve të syrit dhe në uljen e tensionit. Shembujt e ushtrimeve përfshijnë lëvizjet rrethore të syve, lëvizjet e syve lart-poshtë dhe majtas-djathtas, dhe pulsimi periodik ose pulsimi në drejtim të zbritjes. Një ndihmë e mirë mund të jenë edhe kompresat e ngrohta të herëpashershme në sy, të cilat do të ndihmojnë në relaksimin e muskujve të syrit në fund të ditës. Kompresat mund të bëhen vetëm nga uji i ngrohtë, por patjetër do të jetë më mirë nëse përdorni kamomil.

Kjo gjithashtu do të zvogëlojë tendosjen e syve dhe do të lehtësojë një dhimbje koke të mundshme. Përveç kësaj, do të ishte mirë që të paktën një herë në ditë t'i jepni vetes errësirë ​​të plotë për disa minuta. Mbuloni sytë me duar ose maskë në mënyrë që të jenë në errësirë ​​të plotë. Kjo është gjithashtu një mënyrë e mirë për të marrë një pushim të vogël nga dita e punës dhe për të marrë disa frymë thellë dhe frymë. Gjatë kësaj pushimi, ju gjithashtu mund të masazhoni butësisht zonën rreth syve duke përdorur majat e gishtave. Kjo mund të përmirësojë qarkullimin e muskujve rreth syrit dhe në këtë mënyrë të zvogëlojë tensionin. Dhe së fundi, megjithëse mund të mos lidhet drejtpërdrejt me sytë, sigurohuni që të pini mjaftueshëm ujë dhe të ushqeheni shëndetshëm gjatë gjithë ditës. Hidratimi luan një rol kyç në ruajtjen e shëndetit të syve. Pirja e mjaftueshme e ujit mund të ndihmojë në parandalimin e tharjes së syve dhe zvogëlimin e lodhjes. Marrja e vitaminave ndihmon në shëndetin e syve dhe ruajtjen e lagështisë së syve.