Filloi me pandeminë, vazhdoi me luftën në Ukrainë dhe u thellua edhe më tej me krizën e naftës – energjia është kthyer në një problem serioz kudo. Dhe në një kohë kur çmimet e energjisë po rriten në të gjithë botën, mbajtja nën kontroll e asaj që quhet ‘energjia vampire’ mund t’ju ndihmojë të kurseni para por edhe të luftoni ngrohjen globale.

Sipas një studimi të fundit në SHBA, ‘pajisjet e përgjumura’ janë të përgjegjshme për rreth 1/4 e faturës suaj të energjisë. Nga aspekti mjedisor, pajisjet shtëpiake prodhojnë rreth 60 kg emetime të CO2, çdo vit – një sasi karboni për të cilën duhen 3 pemë për ta absorbuar gjatë të njëjtës periudhë.

Kthimi në burime energjie të rinovueshme është një nga lëvizjet themelore të shekullit të 21, dhe ndërkohë që heqja nga priza e sendeve shtëpiake mund të duket si diçka e vogël, ndikimi afatgjatë i saj është i jashtëzakonshëm. Ja dhe pse ka marrë emrin: ‘energjia vampire’, pasi përshkruan pajisjet që thithin energji edhe kur janë të fikura apo në standby.

Cili është ndikimi mbi faturën elektrike

“Energjia fantazmë’ përbën rreth 23% të konsumit të elektricitetit të një shtëpie, sipas studimit të Këshillit të Mbrojtjes së Resurseve Natyrore, në SHBA. Një raport i fundit i bërë nga një kompani britanike, e bën të përgjegjshme këtë energji fantazmë për rreth 16% të faturës elektrike të britanikëve.

1 në 5 persona ishin të ndërgjegjshëm për këtë fenomen – i cili i kushton Britanisë rreth €1.9 miliardë euro në vit – sipas një tjetër studimi nga kompania Centrica.

Si ta mposhtim ‘energjinë vampire’?

Të gjithë e dimë sa e thjeshtë është të harrojmë jo vetëm t’i fikim pajisjet tona, por edhe t’i heqim ato nga priza. Por, me gjithë këto shqetësime klimaterike dhe financiare ndërmend, krijimi i një rutine dhe zakoni të ri nuk do të ishte aq i vështirë.

Mikrovala, televizionet, kompjuterët, konsolat e lojërave, satelitorët dhe rauterat e internetit janë ndër pajisjet më të ‘etura’ për energji. Printerët dhe ushqyesit e celularëve gjithashtu nuk duhen lënë në prizë.

Një zgjatues do të ishte zgjidhja perfekte, në rastin kur nis të bëhet e vështirë të hiqet dhe rivendoset çdo prizë e panevojshme, kur mjafton të fiket çelësi dhe pajisjet ndalojnë të ‘ushqehen’.

Por, diçka është e sigurt, ‘energjia vampire’ nuk ka pse të vazhdojë të rëndojë as faturën tonë elektrike dhe as ndërgjegjen e ambientalistëve më të paepur!

Rregulloni sjelljet tuaja të përditshme

Për të reduktuar konsumin e energjisë në shtëpinë tuaj dhe për të rritur kursimet tuaja të energjisë, nuk keni nevojë domosdoshmërisht të dilni dhe të blini produkte me efikasitet të lartë. Ruajtja e energjisë mund të jetë aq e thjeshtë sa fikja e dritave ose pajisjeve kur nuk ju nevojiten.

Ju gjithashtu mund të përdorni më pak pajisje me energji intensive duke kryer me dorë detyrat e shtëpisë, të tilla si varja-tharja e rrobave tuaja në vend që t’i vendosni në tharëse ose larja e enëve me dorë në vend të lavastoviljes. Rregullimet e sjelljes që kanë potencialin më të lartë për kursimet e shërbimeve janë ulja e nxehtësisë në termostatin apo temperaturës së kondicionerit tuaj në dimër dhe përdorimi më pak i kondicionerit tuaj në verë.

Kostot e ngrohjes dhe ftohjes përbëjnë gati gjysmën e faturave mesatare të shërbimeve të një shtëpie, kështu që këto reduktime në intensitetin dhe shpeshtësinë e ngrohjes dhe ftohjes ofrojnë kursimet më të mëdha. Ka mjete që mund t’i përdorni për të kuptuar se ku shkon pjesa më e madhe e energjisë elektrike në shtëpinë tuaj dhe cilat pajisje përdorin më shumë energji elektrike në baza ditore.

Zëvendësoni llambat tuaja

Llambat tradicionale inkandeshente konsumojnë një sasi të tepërt të energjisë elektrike dhe duhet të ndërrohen më shpesh sesa alternativat e tyre efikase në energji. Llambat inkandeshente halogjene, dritat fluoreshente kompakte (CFL) dhe llambat me diodë që lëshojnë dritë (LED) përdorin diku nga 25-80 % më pak energji elektrike dhe zgjasin 3 deri në 25 herë më shumë se llambat tradicionale. Megjithëse llambat me efikasitet të energjisë janë më të shtrenjta jashtë raftit, përdorimi i tyre efikas i energjisë dhe jetëgjatësia më e gjatë do të thotë që ato kushtojnë më pak në planin afatgjatë.

Përdorni adapterë inteligjentë

“Ngarkesat fantazmë”, ose energjia elektrike e përdorur nga elektronika kur ato janë të fikur ose në gjendje gatishmërie, janë një burim kryesor i humbjes së energjisë. Në fakt, vlerësohet se 75% e energjisë së përdorur për të karikuar pajisjet shtëpiake konsumohet kur ato janë të fikura, gjë që mund t’ju kushtojë deri në 200 dollarë më shumë në vit. Ndaj përdorni adaptor në mënyrë që të fikni me çelës pajisjet kur nuk doni t’i përdorni.

Instaloni një termostat të programueshëm ose inteligjent

Një termostat i programueshëm mund të vendoset për të fikur automatikisht ose për të zvogëluar ngrohjen dhe ftohjen gjatë kohës kur jeni në gjumë ose larg. Kur instaloni një termostat të programueshëm, ju eliminoni përdorimin e kotë të energjisë nga ngrohja dhe ftohja pa përmirësuar sistemin tuaj HVAC.

Mesatarisht, një termostat i programueshëm mund t’ju kursejë 180 dollarë në vit. Termostatët e programueshëm vijnë në modele të ndryshme që mund të vendosen për t’iu përshtatur orarit tuaj javor. Karakteristikat shtesë të termostateve të programueshëm mund të përfshijnë tregues se kur duhet të zëvendësohen filtrat e ajrit ose problemet e sistemit HVAC, të cilat përmirësojnë gjithashtu efikasitetin e sistemit tuaj të ngrohjes dhe ftohjes.

Blini pajisje me efikasitet të energjisë

Mesatarisht, pajisjet janë përgjegjëse për afërsisht 13% të përdorimit total të energjisë shtëpiake. Kur blini një pajisje, duhet t’i kushtoni vëmendje dy numrave: çmimit fillestar të blerjes dhe kostos vjetore të funksionimit. Megjithëse pajisjet me efikasitet energjetik mund të kenë çmime më të larta blerjeje, kostot e tyre të funksionimit janë shpesh 9-25% më të ulëta se modelet konvencionale.