Mediat duhet t'i shërbejë publikut dhe të sigurojë që mbulimi i zhvillimeve të jetë i bazuar në fakte për të parandaluar dezinformimin, ndërsa inteligjenca artificiale duhet të konsiderohet vetëm si një makineri dhe gazetarët duhet të mësojnë se si ta përdorin atë pa humbur lidhjen me burimet reale dhe të besueshme.

Ky ishte mesazhi kryesor i konferencës “Lidhja e komuniteteve mediatike”, organizuar nga Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm (EEAS), i cili mblodhi së bashku rreth 100 gazetarë nga e gjithë bota.

Teksa përmendi luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, shefi i Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë, Aivo Orav, foli për platformën e BE-së në luftën kundër dezinformatave.

“Platforma e Bashkimit Evropian kundër dezinformimit  punon çdo ditë për të kundërshtuar fushatat e dezinformimit të Rusisë. Por komuniteti mbrojtës shkon përtej institucioneve. Për shembull, ndikimi i fuqishëm i filmit "20 ditë në Mariupol", një ekip gazetarësh ukrainas nga Associated Press i bllokuar në qytet vazhdoi të dokumentonte mizoritë e kryera gjatë luftës së agresionit të Rusisë... Por FIMI nuk njeh kufij gjeografikë apo tematikë... Kjo është arsyeja pse bashkëpunimi ndërmjet vendeve, komuniteteve dhe palëve të interesuara është thelbësor. Aksionet janë të larta dhe lufta kundër FIMI-t nuk është vetëm një betejë për të vërtetën, është çështje sigurie. Krahas regjistrimit faktik, ne kemi nevojë për strategji të fuqishme dhe kemi nevojë për përgjigje të bashkuara të bazuara në fakte”, deklaroi Orav.

Ambasadori Orav përmendi Estoninë si një shembull se si mund të përmirësohet edukimi mediatik dhe se sa thelbësore është kjo kundër Manipulimit dhe Ndërhyrjes së Informacionit të Huaj (FIMI).

Ish-presidentja Atifete Jahjaga e konsideron thelbësore lirinë e medias, duke u fokusuar në përvojën e saj personale si objektiv i dezinformimit me bazë gjinore.

“Liria e mediumeve dhe mediave dhe siguria e gazetarëve janë thelbësore në shoqëritë që duan të përparojnë, aspirojnë të jenë të drejta dhe të udhëhiqen nga llogaridhënia... Ne duhet të bëjmë çmos për të garantuar lirinë e medias, sepse ajo është thelbësore në mënyrë që informacioni të shpërndahet në fakt i bazuar dhe i besueshëm. Është po aq thelbësore që media të përmbushë detyrën e saj, t'i shërbejë të drejtës së publikut, të dijë dhe të nxisë një bisedë të bazuar në fakte që i mban institucionet dhe qytetarët në fund të angazhimit dhe përgjegjësive vendimmarrëse”, tha Jahjaga.

Gjatë konferencës u diskutua për rolin e inteligjencës artificiale dhe teknologjive të reja në punën e gazetarisë.

Gazetarja dhe futuristja e inteligjencës artificiale (AI), Nikita Roy, tha se ka shumë mënyra pozitive për të përdorur inteligjencën artificiale.

“Mendoj se ne si gazetarë i detyrohemi audiencës sonë të jemi një nga qytetarët më të informuar për AI, sepse nuk është thjesht ndryshimi i mënyrës se si është duke ndryshuar teknologjia të gjithë botën, po ndryshon mënyrën se si njerëzit po konsumojnë informacionin e tyre, po ndryshon të gjithë ekosistemin e informacionit. Kjo është diçka po aq revolucionare sa kur interneti doli për herë të parë në skenë dhe redaksitë duhej të kalonin nga printimi fillimisht në digjital, evolucioni tjetër është kjo AI, bota e parë në të cilën do të jetojmë... Dhe arsyeja e dytë e rëndësishme, është se, unë mendoj se nëse dimë të përdorim AI, janë shumë mënyra pozitive në të cilat mund ta përdorim atë për punën tonë...Dhe kjo vjen vetëm nëse ne jemi në krye të kësaj, duke eksperimentuar me këtë teknologji, duke kuptuar se si përdoret, sepse unë gjithmonë them se nëse ne nuk e përdorim atë, të tjerët po e përdorin, dhe njerëzit e tjerë që janë akterë të këqij dhe ata do ta mbushin atë boshllëk”, tha Roy.

Bashkëthemeluesja e projektit mediatik të pavarur “CU SENS” në Moldavi, gazetarja hulumtuese Olga Ceaglei ka folur mbi përdorimin e inteligjencës artificiale, duke thënë se AI duhet të shihet si makineri dhe gazetarët duhet të mësojnë se si ta përdorin atë, pa e humbur lidhjen me burimet reale.

"Ajo që shoh në mjedisin tim me kolegët e mi, shoh shumë gazetarë të rinj, jo vetëm gazetarë të rinj, por gazetarë dembelë, të cilët janë ulur para një kompjuteri dhe bëjnë lajme para një kompjuteri, nuk është gabim, është në rregull, më kujtohet përsëri, 5-10 vjet më parë, ne flasim kështu, është si gazetar i asistuar nga kompjuteri, tani po flasim për gazetar i asistuar nga AI. Është në rregull, por ne duhet të kontrollojmë dhe të vërtetojmë faktet personalisht, me njerëz të vërtetë jo me makineri. Makineria është e mirë, por makineria është një mjet, dhe ne duhet të shohim si një mjet dhe të mësojmë se si ta përdorim atë... Ne duhet të mësojmë si gazetarë, se si ta përdorim këtë mjet dhe të jemi sa më të mirë për ta përdorur dhe të mos kemi frikë dhe të shohim vetëm mundësi, dhe përsëri mesazhi im është të mos e humbni lidhjen me burimet reale”, tha Ceaglei.