Kryeministri hungarez Viktor Orban ka biseduar sot me presidentin rus Vladimir Putin mbi mundësitë e arritjes së paqes në Ukrainë, duke zemëruar disa liderë evropianë që paralajmëruan se ai nuk po përpiqej të qetësonte Moskën dhe thanë se ai nuk po fliste për BE-në.

Hungaria mori Presidencën e radhës të BE-së të hënën. Në pesë ditët e para, Orban vizitoi presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në Kiev dhe formoi një aleancë në Parlamentin Evropian me nacionalistët e tjerë të krahut të djathtë Patriotët për Evropën.

Më pas ai udhëtoi në Moskë në atë që ai thotë se ishte një "mision paqeje", disa ditë përpara samitit të NATO-s në Uashington, ku do të diskutohet ndihma e mëtejshme ushtarake për Ukrainën kundër agresionit rus.

Ishte takimi i parë i një lideri të BE-së me Putin në Moskë qe nga prilli 2022, dy muaj pasi Moska filloi pushtimin e saj në Ukrainë dhe vizita e parë e Orban në Rusi qe atëherë, megjithëse të dy liderët janë takuar diku tjetër.

Vizita e Orban tërhoqi kritika të forta nga kolegët evropianë dhe Ukraina, e cila tha se nuk ishte konsultuar më parë. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha se vetëm uniteti dhe vendosmëria brenda BE-së do të hapë rrugën për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë.

"Qetësimi nuk do ta ndalë Putin," shkroi von der Leyen në X.

Putin tha muajin e kaluar se Rusia do t'i jepte fund konfliktit nëse Kievi pranonte të braktiste aspiratat e tij për t'u bashkuar me NATO-n dhe të dorëzonte katër rajone të pretenduara nga Moska në tërësi, të cilat Kievi i hodhi poshtë si të papranueshme.

Ukraina e sheh planin e saj të paqes prej 10 pikash dhe konferencën e fundit ndërkombëtare të bazuar në të si rrugën e vetme realiste, duke vënë në dukje se vizita e Orban në Moskë nuk ishte e koordinuar me Kievin.

Orban, një kritik i ndihmës ushtarake perëndimore për Ukrainën, i cili ka marrëdhëniet më të mira me Putin nga çdo lider evropian, tha se e kuptonte se nuk kishte mandat të BE-së për të vizituar Moskën, por theksoi se paqja nuk mund të arrihet "nga një kolltuk i rehatshëm në Bruksel".

Edhe pse nevojiten shumë hapa për të ndalur luftën dhe megjithëse pozicionet e Moskës dhe Kievit mbeten shumë larg njëri-tjetrit, Orban tha se vizita e tij është hapi i parë drejt rinovimit të dialogut.

Një diplomat evropian në kushte anonime tha se vizita e Orban do të thoshte se skepticizmi brenda BE-së për presidencën e Hungarisë të BE-së ishte "fatkeqësisht e justifikuar - ka të bëjë vetëm me promovimin e interesave të Budapestit".

Presidenti i Lituanisë, Gitanas Nauseda, akuzoi Orban për minimin e Presidencës së BE-së. "Nëse vërtet dëshironi paqen, mos shtrëngoni duart me një diktator gjakatar, bëni çdo përpjekje për të ndihmuar Ukrainën," tha ai në X.

Kryeministrja e Estonisë Kaja Kallas, e cila do të jetë shefja e re e çështjeve të jashtme të BE, tha se Orban po përdorte Presidencën e BE për të shkaktuar konfuzion. "BE është e bashkuar, ajo qëndron qartë në krah të Ukrainës dhe kundër agresionit rus," tha ajo.

Ministri i Jashtëm hungarez Peter Szijjarto u përgjigj duke thënë se "Hungaria është një vend i pavarur, kështu që nuk mendoj se duhet t'i kushtojmë vëmendje kritikave të tilla. Koha e ka vërtetuar... se pa dialog, pa kanale të hapura komunikimi, ka asnjë zgjidhje për këtë luftë”.