Një sesion shkencor solemn u mbajt të hënën në Aula të Universitetit “Shën Kliment Ohridski” të Sofjes për të shënuar 100 vjetorin e themelimit të Institutit Shkencor Maqedonas, thanë organizatorët. Veprimtaria u organizua nga Instituti dhe Fakulteti i Historisë i Universitetit të Sofjes.

Forumi u shpalos nga Prof. Mira Markova, Dekane e Fakultetit të Historisë. Drejtuesi i Institutit Shkencor Maqedonas Prof Georgi Nikolov foli për historinë dhe të tashmen e Institutit.

"Polarizimi politik, grindjet e pavlera dhe urrejtja pengojnë punën e parlamentit në Shkup, dhe kemi parë këtë veçanërisht në muajt e fundit. Kjo nuk mund të mos ndikojë në të ardhmen evropiane të fqinjit tonë, që në fakt ne të gjithë e dëshirojmë. Nuk ka mënyrë që Maqedonia Veriore të futet në një ‘thes’ me Shqipërinë në bisedimet për anëtarësim në Bashkimin Evropian, pasi nuk po përmbush me rekomandimet e Këshillit, pasi ka disa vendime evropiane në këtë çështje, pasi Bullgaria po vendos kushtet e saj dhe është mbështetur nga partnerët e saj evropianë.

Nuk ka mundësi, sado aksione të kryhen – prapaskenave dhe para skenës, të fillojmë me negociatat aktuale me Republikën e Maqedonisë së Veriut para se të plotësohen kushtet për të vendosur të drejtat e bullgarëve në Kushtetutën e Maqedonisë”, tha në fjalën e saj nënpresidentja Iliana Iotova.

Ajo vuri në dukje se janë anëtarët e Institutit Shkencor të Maqedonisë ata që me shumë vite i kanë përcjellë këto procese, kanë bërë analiza, kanë dhënë ide dhe rekomandime, të cilat fatkeqësisht jo gjithmonë janë dëgjuar.

Bullgaria trajton me mirëkuptim, tolerancë dhe partneritet të gjitha vendet që kanë shprehur dëshirën për t'u bërë pjesë e Bashkimit Evropian, përfshirë Republikën e Maqedonisë së Veriut - që nga viti 2017, që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Fqinjësisë së Mirë, e deri më tani, vendi ynë ka marrë shumë hapa konkretë për të ndihmuar fqinjët e saj, tha Iliana Iotova.

“Tashmë në vitin 2019, presidenti Rumen Radev në dialogun me Republikën e Maqedonisë së Veriut prezantoi tezën për ndryshimin e nevojshëm të Kushtetutës dhe njohjen e të drejtave të bullgarëve. Teksti për ndryshim është gati, është dorëzuar për konsideratë, por nuk ka as vullnet politik dhe as publik që të kalojë nëpër komisione dhe seanca plenare”, tha në fjalën e saj nënkryetarja.

Instituti Shkencor Maqedonas është themeluar në Universitetin e Sofjes më 21 dhjetor 1923 nga 52 intelektualë bullgarë të lindur në Maqedoni, thuhet në faqen e saj të organizatës shkencore. Shumica e anëtarëve themelues të saj ishin historianë, gjuhëtarë, etnografë, ekspertë ligjorë, shkrimtarë, profesionistë mjekësorë, ekonomistë, piktorë e të tjerë.

Ata mbanin poste të rëndësishme në institucione prestigjioze shkencore, organizata publike e politike dhe institucione shtetërore, prandaj ishin shumë të njohur dhe me ndikim si brenda ashtu edhe jashtë vendit./BTA/