Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD), sot ka publikuar raportin “Gjykimi brenda afatit të arsyeshëm”, (Problemet kushtetuese të Projektligjit për Realizimin e të Drejtës për Gjykim brenda një Afati të Arsyeshëm Kohor).

Në një konferencë për media u tha se përkundër qëllimit legjitim të Projektligjit për të adresuar çështjen e gjykimit brenda një afati të arsyeshëm kohor, përmbajtja e projektligjit nuk e adreson këtë çështje, madje, ky projektligj, me këtë përmbajtje, rrezikon që më tepër të krijojë kaos në sistemin gjyqësor.

Sipas hulumtuesit të lartë të IKD-së, Gzim Shala, projektligji që synon të rregullojë të drejtën për qytetarët për një gjykim në kohë të arsyeshme ka shumë probleme. Ai tha se në gjykatat themelore mbetën 112 mijë e 623 lëndë të pazgjidhura.

Sipas tij, një kohëzgjatje jo e arsyeshme cenon një prej kompetenteve kyçe të gjykimit të drejtë, e që është gjykimi brenda një afati të arsyeshëm kohor, për të cilën tha se IKD në vazhdimësi ka ngritur si shqetësim.

“Qeveria e Kosovës duhet të ndërmarrë masa për ta kthyer gjyqësorin në binarë. Kuptohet, masat në asnjë rrethanë nuk duhet të tejkalojnë kompetencat e Qeverisë dhe të ndërhyjnë në punën e institucioneve të sistemit të drejtësisë”, tha Shala.

Shala tha se neni 5 i Projektligjit ka përcaktuar se në gjykimin në shkallën e parë, përfundimi i procesit të kryhet brenda tri vjetëve nga fillimi i tij, në shkallë të dytë brenda 2 dhe në hetimin e veprave penale vlen afati maksimal i paraparë në Kodin e Procedurës Penale.

Sipas Shalës, përcaktimi i këtyre afateve si kritere për përllogaritjen e afatit të arsyeshëm kohor, është në kundërshtim të hapur me standardet e vendosura nga GjEDNj në lidhje me gjykimin brenda një afati të arsyeshëm kohor.

Shala tha se caktimi i afatit që një çështje të kryhet brenda pesë vjetësh në shkallë të parë dhe të dytë nuk është afat i arsyeshëm kohor, pasi në Ligjin për Procedurën Kontestimore dhe Kodin e Procedurës Penale, afatet janë shumë më të shkurta.

Sipas tij, ka mundësi që ky “dështim” të ketë ardhur si rezultat i rrethanave objektive, për shembull mbingarkesës së tij me lëndë, kompleksitetit të çështjes, mos përgjigjes adekuate nga ana e institucioneve të tjera, e rrethana tjera.

Veç kësaj, Shala theksoi edhe një cenim tjetër në projektligj, e që është moslejim i ankesës ndaj vendimit të kryetarit të gjykatës.

IKD gjatë kësaj konference i ka rekomanduar Ministrisë së Drejtësisë që të bëjë rishikimin e dispozitave ligjore.