Policia serbe dhe autoritetet e inteligjencës po përdorin spyware të avancuar të telefonave së bashku me produktet të tjera të telefonave celularë për të shënjestruar në mënyrë të paligjshme gazetarë, aktivistë mjedisorë dhe individë të tjerë në një fushatë të fshehtë të mbikëqyrjes, ka zbuluar një raport i ri i Amnesty International.

Raporti, "Një burg digjital: Mbikëqyrja dhe Shtypja e Shoqërisë Civile në Serbi", dokumenton se si produktet celulare të prodhuara nga kompania izraelite Cellebrite po përdoren për të nxjerrë të dhëna nga pajisjet celulare që u përkasin gazetarëve dhe aktivistëve.

“Raporti zbulon gjithashtu se si policia serbe dhe Agjencia e Informacionit të Sigurisë (Bezbedonosno-informativna Agencija – BIA) kanë përdorur një sistem të porositur spyware Android, NoviSpy, për të infektuar fshehurazi pajisjet e individëve gjatë periudhave të ndalimit ose intervistave policore”, thuhet nw raport, raporton KosovaPress.

“Hetimi ynë zbulon se si autoritetet serbe kanë përdorur teknologjinë e vëzhgimit dhe taktikat e represionit digjital si instrumente të kontrollit dhe represionit më të gjerë shtetëror të drejtuar kundër shoqërisë civile,” tha Dinushika Dissanayake, zëvendës Drejtoresha Rajonale e Amnesty International për Evropën.

“Ai gjithashtu thekson se si produktet mjekoligjore celulare Cellebrite – të përdorura gjerësisht nga policia dhe shërbimet e inteligjencës në mbarë botën – mund të përbëjnë një rrezik të madh për ata që mbrojnë të drejtat e njeriut, mjedisin dhe lirinë e fjalës, kur përdoren jashtë kontrollit dhe mbikëqyrjes së rreptë ligjore”.

Si përdoret Cellebrite dhe NoviSpy për të synuar pajisjet

Cellebrite, një firmë e themeluar dhe me seli në Izrael, por me zyra në mbarë botën, zhvillon paketën e produkteve Cellebrite UFED për agjencitë e zbatimit të ligjit dhe entitetet qeveritare. Ai mundëson nxjerrjen e të dhënave nga një gamë e gjerë pajisjesh celulare, duke përfshirë disa nga pajisjet më të fundit Android dhe modelet iPhone, edhe pa qasje në kodkalimin e pajisjes.

Ndërsa teknikisht më pak i avancuar se sa spiuni komercial si Pegasus, NoviSpy – një spyware Android i panjohur më parë – ende u ofron autoriteteve serbe aftësi të gjera mbikëqyrjeje pasi të instalohen në pajisjen e një objektivi.

NoviSpy mund të kapë të dhëna personale të ndjeshme nga një telefon i synuar dhe të ofrojë aftësi për të ndezur mikrofonin ose kamerën e një telefoni nga distanca, ndërsa mjetet mjekoligjore Cellebrite përdoren për të zhbllokuar telefonin përpara infektimit nga spyware dhe gjithashtu për të lejuar nxjerrjen e të dhënave në një pajisje.