Fethullah Gulen, kleriku turk i akuzuar për organizimin e një tentative të përgjakshme për grusht shtet në vitin 2016, ka vdekur në moshën 83-vjeçare, sipas raportimeve të mediave turke dhe një postimi në mediat sociale nga një lëvizje e afërt me të. Kleriku, i cili kishte jetuar në mërgim të vetë-imponuar në SHBA, vdiq pasi u shtrua në një spital të Pensilvanisë, thanë raportet.

Kleriku, i cili kishte jetuar në mërgim të vetë-imponuar në SHBA, vdiq pasi u shtrua në një spital të Pensilvanisë, thanë raportet.

I përshkruar ndonjëherë si njeriu i dytë më i fuqishëm i Turqisë, Gulen ishte lideri shpirtëror i lëvizjes Gulen, një komunitet i fuqishëm islamik me ndjekës në Turqi dhe në mbarë botën.

Presidenti i Turqisë, Rexhep Tayip Erdogan, fajësoi lëvizjen Gulen për tentativën e grusht shtetit të vitit 2016, akuza që Gulen i mohoi.

Gulen u bë i njohur duke argumentuar se të rinjtë në Turqi kishin humbur rrugën e tyre dhe arsimi ishte përgjigja më e mirë.

Ai u bë i njohur për promovimin e një Islami tolerant i cili theksonte altruizmin, modestinë dhe punën e palodhur.

Lëvizja e tij - e njohur në Turqi si ‘Hizmet’ ose "shërbim" - fillimisht fitoi një bazë për drejtimin e shkollave dhe vazhdoi me hapjen e institucioneve arsimore në të gjithë Turqinë dhe në mbarë botën.

Ndërsa lëvizja u rrit, ndjekësit u zgjeruan në biznes dhe filluan të merrnin punë brenda qeverisë dhe ushtrisë.

‘Hizmet’ dikur ishte një aleat i Erdoganit, por presidenti turk e kundërshtoi lëvizjen në vitin 2013, duke u zotuar se do të mbyllte qindra shkolla dhe do të çlironte qeverinë nga gylenistët, të cilët ai i quajti "shtet brenda shtetit".

Oficerët e policisë aleatë të Gulenit u akuzuan për kryerjen e bastisjeve kundër aleatëve të Erdoganit dhe qeveria turke e shpalli zyrtarisht Hizmetin një organizatë terroriste në maj 2016.

Dy muaj më vonë, një fraksion i ushtrisë turke u përpoq të rrëzonte Erdoganin. Që thoshte se qëllimi i tij ishte të mbronte demokracinë nga presidenti autoritar turk.

Gjatë një nate të dhunshme, stacionet televizive u bastisën nga ushtarë, u dëgjuan shpërthime në Stamboll dhe Ankara, protestuesit u qëlluan dhe parlamenti dhe ndërtesat presidenciale u qëlluan.

Por grusht shteti dështoi të fitonte mbështetje nga publiku apo ushtria e gjerë dhe fraksioni i ushtrisë që drejtonte atë u detyrua të dorëzohej.

Qeveria fajësoi Gulenin, por ai i mohoi pretendimet dhe dënoi grusht shtetin.

Pasuan mijëra arrestime, duke përfshirë pothuajse një të tretën e drejtuesve të lartë ushtarakë, si dhe mijëra zyrtarë dhe burokratë.

Në atë kohë, Gulen tashmë jetonte në mërgim të vetë-imponuar në SHBA, ku u zhvendos në fund të viteve 1990.

Turqia kërkoi ekstradimin e tij për t'u përballur me gjyqin, por SHBA-të kanë thënë se së pari duhet të shohin prova për përfshirjen e tij në grusht shtet. Ai qëndroi në SHBA derisa vdiq.

BBC News intervistoi Gulenin në pronën e tij të largët në Pensilvani në vitin 2014.

Kleriku u tregua i pakapshëm gjatë gjithë intervistës dhe shmangu pyetjet se për kë do të votonte në zgjedhjet e ardhshme turke.

"Nëse do t'u thosha diçka njerëzve, mund të them që njerëzit duhet të votojnë për ata që respektojnë demokracinë, sundimin e ligjit, që shkojnë mirë me njerëzit", tha ai./BBC/