Arkeologët kanë hasur në një gjetje shumë të çuditshme në një varr të lashtë nëntokësor në Egjipt - një dhëmb në legenin e një gruaje të re që vdiq disa mijëra vjet më parë.

Në fillim, mbikëqyrësja e zonës, arkeologia Melinda King Wetzel, mendoi se ishte një fetus nga koha e faraonëve egjiptianë, por më vonë doli të ishte një zbulim edhe më i rrallë.

Masa e gjetur duket si një masë e kalcifikuar e indit të çorganizuar dhe të formuar plotësisht, si kockat dhe dhëmbët. Ka përmasa afërsisht 3x2 centimetra dhe daton nga mesi i shekullit të 14 para Krishtit.

Wetzel dhe kolegët e saj kanë punuar prej vitesh në zonën arkeologjike në brigjet lindore të lumit Nil, si pjesë e projektit Amarna. Ata po përpiqen të zbulojnë varrezat e njerëzve "normalë" (të klasës së atëhershme të ulët apo të mesme) që u varrosën pranë ish-kryeqytetit të Faraonit Eknaton, i themeluar në vitin 1345 para Krishtit.

Skeleti i një gruaje të re me një tumor ovarian u gjet në një varr me shumë dhoma në Varrezat e Shkretëtirës së Veriut në Amarna. Vajza ishte nga 18 deri në 21-vjeç në momentin e vdekjes. Ajo u varros me duart e vendosura mbi legen dhe e mbështjellë në një mënyrë të zakonshme për varrezat e tjera lokale të Amarnës.

Nga ana tjetër, në trupin e saj kishte më shumë bizhuteri sesa në trupat e tjerë të varrosur aty pranë. Një tjetër shtesë e pazakontë u gjet brenda kockës së saj të legenit – një tumor me dhëmbë. Teratomat janë lloje të rralla të tumoreve të qelizave germinale që zakonisht janë beninje, megjithëse mund të shkaktojnë simptoma të tilla si dhimbje barku ose infertilitet.

Është një gjetje shumë e rrallë në fushën e arkeologjisë. Në fakt, ky është vetëm rasti i pestë i këtij lloji dhe i vetmi nga Egjipti. Tumori është disa shekuj më i vjetër se teratomat e tjerë të lashtë të zbuluar më parë nga arkeologët në Spanjë, Francë, Peru dhe Portugali, shkruan Science Alert.

Kur Wetzel pa dhëmbin, ajo mendoi se nuk kishte asgjë me të. Por pas një ekzaminimi më të detajuar, në masën e kalcifikuar u zbulua një tjetër brazdë bosh.

Gjatë gërmimit të mëtejshëm, një dhëmb i dytë u gjet pranë majës së kockës së këmbës, ende brenda zgavrës së legenit. Ai përshtatej në mënyrë të përkryer në vrimën e zbrazët dhe arkeologët besojnë se ishte gjithashtu pjesë e tumorit, me faktin se u nda gjatë dekompozimit të trupit.

Vajza kishte një unazë floriri në dorën e majtë që ishte afër tumorit. Në unazë ishte një paraqitje e Besit, një hyjni e lashtë egjiptiane e lidhur me pjellorinë dhe mbrojtjen. Arkeologët besojnë se vajza mund ta ketë mbajtur atë unazë të veçantë për një arsye, për ta “ndihmuar” me dhimbje apo infertilitet.

Hulumtimi u botua në revistën “International Journal of Paleopathology”.

Bota bëhet me një ishull të ri - KosovaPress