Narges Mohammadi, e cila ka fituar Çmimin Nobel për Paqe 2023, ka qenë prej vitesh një figurë e shquar e të drejtave të njeriut në Iran.

Ajo u nderua me çmimin për luftën e saj kundër shtypjes së grave në vend, me kreun e komitetit të Nobelit që e quajti atë një "luftëtare për lirinë". Ajo gjithashtu ka bërë fushatë të palodhur për heqjen e dënimit me vdekje në Iran, i cili ka një nga normat më të larta të ekzekutimit në botë.

Pavarësisht se ka qenë pothuajse vazhdimisht në burg që nga viti 2010, zonja Mohammadi ka arritur të publikojë abuzime edhe nga brenda burgut.

Zonja Mohammadi, 51 vjeç, është arrestuar 13 herë, është dënuar pesë herë dhe është dënuar me gjithsej 31 vjet burg. Aktualisht ajo ndodhet në burg për “përhapje propagande”.

Bashkëshorti i saj, aktivisti politik Taghi Rahmani, jeton në mërgim në Paris me dy fëmijët e tyre dhe ata nuk janë parë prej vitesh.

Z. Rahmani i tha BBC Persian se gruaja e tij ishte "një përfaqësuese e të gjithë atyre që u ka shkuar ky çmim. Ai i përket Gruas, Jetës, Lirisë [slogani i miratuar nga protestuesit], e cila ishte një lëvizje e madhe në Iran dhe ende vazhdon të ekzistojë. Kjo na bën shumë të lumtur”.

Në dhënien e çmimit të zonjës Mohammadi, kreu i komitetit të Nobelit vuri në dukje se ajo luftoi për gratë kundër diskriminimit dhe shtypjes sistematike.

Pavarësisht burgosjes së saj, zonja Mohammadi nuk ka heshtur. Vitin e kaluar, në një letër nga burgu Evin në Teheran, ajo detajoi se si gratë e ndaluara në protestat antiqeveritare që më pas po përfshinin vendin po abuzoheshin seksualisht dhe fizikisht.

Protestat u shkaktuan nga vdekja në paraburgim në shtator të vitit 2022 e 22-vjeçares Mahsa Amini, e arrestuar për shkeljen e kodeve të rrepta të veshjes.

Zonja Mohammadi ka fituar një sërë çmimesh për të drejtat e njeriut ndër vite, por fakti që ajo ka marrë çmimin më prestigjioz të paqes në botë i jep asaj një nivel njohjeje ndërkombëtare që nuk do të mirëpritet nga Irani./BBC/