Vitiligo është një sëmundje e lëkurës që prek midis 0.5 për qind dhe 2 për qind të popullsisë së botës dhe një humbje e pigmentit që mund të prekë më shumë zona të trupit.

Ajo prek njerëzit e të gjitha llojeve të lëkurës dhe gjendja nuk është kërcënuese për jetën, por mund të jetë stresuese.

Zonat e pigmentit të humbur mund të zhvillohen kudo në trup, duke përfshirë:

zonat e ekspozuara ndaj diellit, si duart, këmbët, duart dhe fytyra

brendësia e buzës ose mukozës tjetër

vrimat e hundës

organet gjenitale

pjesa e pasme e syrit

brendësia e sistemit të dëgjimit

flokë që gjithashtu mund të bëhen gri ose të bardhë.

Edhe pse vitiligo mund të prekë pjesë të ndryshme të trupit, ajo nuk është ngjitëse dhe një person me vitiligo nuk mund t'ia kalojë dikujt tjetër.

Sipas një rishikimi të vitit 2020 të botuar në Journal of Dermatology, studiuesit arritën në përfundimin se vitiligo është një çrregullim autoimun në të cilin trupi shkatërron pjesët e tij.

"Kjo ndodh kur një pjesë e sistemit imunitar fillon të sulmojë dhe vrasë qelizat e pigmentit, melanocitet, në lëkurë, duke rezultuar në formimin e njollave të bardha", tha dermatologia Michelle Rodrigues.

Nuk është ende e qartë pse qelizat imune sulmojnë qelizat e shëndetshme, por gjenetika dhe mjedisi mendohet se kanë një ndikim. Këta faktorë dihet se rrisin rrezikun e vitiligos:

Historia familjare dhe gjenet. Rreth 30% e njerëzve me vitiligo kanë një histori familjare të këtij çrregullimi të lëkurës, vëren Shkolla Mjekësore e Harvardit. Studiuesit kanë zbuluar se një profil i caktuar gjenetik i bën njerëzit më të ndjeshëm ndaj zhvillimit të vitiligos. Janë identifikuar afro 50 gjene të lidhura me vitiligo, duke përfshirë dy të quajtur NLRP1 dhe PTPN22. Këto dhe gjene të tjera të lidhura tani me vitiligon dihet se janë të përfshirë në rregullimin e sistemit imunitar dhe inflamacionin.

Vitiligo mund të shkaktojë disa simptoma, duke përfshirë:

njolla të bardha në lëkurë

thinja ose zbardhje e parakohshme e flokëve, vetullave, qimeve të fytyrës ose qerpikëve

humbja e pigmentit në mukozën, duke përfshirë mukozën e brendshme të hundës dhe buzëve

Trajtimi

Qëllimi më i zakonshëm i trajtimit të vitiligos është të barazojë tonin e lëkurës duke rivendosur ngjyrën ose ripigmentimin ose për të hequr ngjyrën ose depigmentimin e mbetur. Trajtimi i vitiligos ndryshon në varësi të:

ashpërsisë së gjendjes

vendndodhjes dhe madhësisë së njollave

numrit të njollave

sa të përhapura janë njollat

përgjigje ndaj trajtimit.

Trajtimet kozmetike dhe kirurgjikale përdoren më së shpeshti për vitiligo dhe gjithashtu mund të kombinohen. Ato zakonisht zgjasin të paktën tre muaj përpara se të vërehen efektet, dhe më shpesh këto janë:

Kremrat. Disa kremra, duke përfshirë kortikosteroidet dhe kremrat antiinflamatore, mund të ndihmojnë në rivendosjen e ngjyrës së njollave të bardha në fazat e hershme, dhe disa mund të ngadalësojnë përhapjen e vitiligos. Kremrat e tillë kanë nevojë për recetë sepse janë të fortë dhe mund të shkaktojnë edhe efekte anësore nëse përdoren për një kohë të gjatë. Efektet anësore mund të përfshijnë atrofinë e lëkurës, rrallimin, rritjen e tepërt të qimeve dhe acarimin e lëkurës.

Barna. Disa medikamente si steroidet mund të jenë efektive në trajtimin e vitiligos. Ato janë të disponueshme vetëm me recetë.

Psoraleni dhe ultraviolet. Ky kombinim trajtimesh kërkon marrjen e psoralenit në formë pilule ose kremi. Më pas mjeku e ekspozon pacientin ndaj dritës UVA për të aktivizuar medikamentet që ndihmojnë në rikthimin e ngjyrës së lëkurës. Pas kësaj, duhet të reduktoni ekspozimin ndaj diellit dhe të mbani syze dielli. Ky trajtim ka efekte anësore që mund të përfshijnë djegie nga dielli, vjellje, kruajtje dhe hiperpigmentim.

Terapia me dritë. Kjo është një alternativë ndaj terapisë tradicionale me rreze ultravjollcë. Ky trajtim ofron një lloj terapie me dritë më të fokusuar dhe shpesh çon në më pak efekte anësore. Mund të përdoret gjithashtu si pjesë e një programi trajtimi në shtëpi nën mbikëqyrjen e një mjeku.

Trajtimi me laser. Ky trajtim ndihmon me zonat e vogla të njollave dhe zgjat më pak se katër muaj, dy deri në tri herë në javë.

Depigmentimi. Kjo është një zgjidhje e zakonshme kur trajtimet e restaurimit të pigmentit të lëkurës kanë dështuar. Depigmentimi fokusohet në zbehjen e pjesës tjetër të lëkurës për t'u lidhur me zonat që kanë humbur ngjyrën. Është e nevojshme të përdoret një medikament si monobenzoni sipas udhëzimeve të mjekut. Edhe pse mund të duhen deri në dy vjet për të qenë efektiv, ky trajtim është zakonisht i përhershëm. Përveçse shkakton inflamacion, mund të rrisë edhe ndjeshmërinë ndaj dritës së diellit.

Trajtimet kirurgjikale janë të disponueshme kur mjekimet dhe terapia me dritë nuk funksionojnë. Llojet e trajtimeve kirurgjikale përfshijnë:

Shartimi i lëkurës. Kirurgu transferon lëkurën e shëndetshme dhe të pigmentuar në zonat e depigmentuara. Rreziqet përfshijnë infeksionin, dhëmbëzat ose dështimin e repigmentimit.

Transplantet e melanociteve. Mjeku heq një mostër të indit të shëndetshëm, rrit melanocitet dhe më pas transplanton qelizat në zona të depigmentuara.

Mikropigmentimi. Mjeku mund të bëjë tatuazh pigmentin në lëkurë. Kjo është më e mira për zonën e buzëve, por mund të jetë e vështirë të përputhet me ngjyrën e lëkurës.