Ekonomia bullgare në 15 vjetët e fundit është rimëkëmbur ngadalë, por është larg arritjes së potencialit të saj të plotë, tha Instituti Ndërkombëtar për Zhvillimin e Menaxhimit (IMD) me qendër në Lozanë në Vjetarin e tij të Konkurrencës Botërore 2022, cituar nga partneri zyrtar i IMD për Bullgarinë, Qendra për Studimin e Demokracisë (CSD).

Në vitin 2022, Bullgaria u rendit e 53-ta nga 64 vende në renditjen botërore të konkurrencës në IMD, duke mbajtur pozicionin e saj të vitit 2021 dhe duke rënë pesë shkallë më poshtë në vitin 2020 dhe pesëmbëdhjetë më poshtë në vitin 2009.

Ekonomia bullgare mbetet ndër më pak konkurrueset në Evropë, tregoi sondazhi. Stagnimi i faktorëve afatgjatë të konkurrencës është veçanërisht shqetësues. Reformat pozitive ose progresi në të ardhmen e afërt ka pak gjasa. Kjo mund të ndryshojë vetëm nëpërmjet masave të duhura korrigjuese në politikëbërje, qeverisje kombëtare dhe udhëheqje biznesi, tha CSD.

Sfidat kryesore për konkurrencën e Bullgarisë më 2022 janë përçarja gjeopolitike dhe rritja e inflacionit e nxitur nga kostot e energjisë; politikat e paqëndrueshme të energjisë dhe klimës; konfrontimi mes ekzekutivit e gjyqësorit; mungesa e zbatimit të besueshëm kundër korrupsionit; investimet e kufizuara në kërkim,  zhvillim dhe inovacion.

Deri në vitin 2022, ekonomia bullgare u rikuperua pothuajse plotësisht nga ndikimi ekonomik i pandemisë COVID-19, megjithëse bizneset dhe familjet ndjejnë njësoj efektet negative të rritjes së kostove të energjisë. Pasi Rusia pushtoi Ukrainën, ekonomia bullgare me energji intensive vuajti nga varësia e saj energjetike nga Rusia.

Rritja e çmimeve të energjisë dhe ndërprerjet globale të zinxhirit të furnizimit e shtynë inflacionin në nivelet më të larta të dekadës së fundit. Cenueshmëria e shoqërisë, e përkeqësuar nga kriza e vazhdueshme, mund të rrisë indeksin e varfërisë dhe të përkeqësojë standardin e jetesës.

Megjithëse renditja e konkurrencës së Bullgarisë është e pandryshuar nga viti i kaluar, Vjetari vuri në dukje një përmirësim të lehtë në shumicën e indekseve ekonomike (14 indekse nga 20). Megjithatë, IMD e rendit Bullgarinë në mënyrë të konsiderueshme më poshtë për sa i përket tregut të punës (nga vendi 23 në 46) dhe financave publike (nga 21 në 38).

Kushtet e tregut të punës në Bullgari janë përkeqësuar gjatë vitit të kaluar. Niveli i papunësisë u stabilizua nga efektet e pandemisë dhe ende vërehen procese demografike negative: nivelet e pasivitetit ekonomik janë të larta te njerëzit në moshë pune dhe popullsia po plaket dhe po tkurret me shpejtësi.

Në një notë pozitive, Bullgaria është ende ndër 10 vendet e para për sa i përket madhësisë së shpërblimit për menaxherët e biznesit dhe ekspertët e sektorit të shërbimeve dhe për sa i përket rritjes së fuqisë punëtore afatgjatë. Një normë e ulët e taksës së korporatës tërheq investitorët e huaj dhe kontraktimet globale.

Bullgaria vazhdon të përmirësojë konkurrencën e saj në tregtinë ndërkombëtare. Në këtë fushë, vendi zë vendin e 19-të nga 63. Megjithëse BE-ja mbetet partneri kryesor i saj eksportues, Bullgaria ka arritur rritje të konsiderueshme në eksporte.

Për sa i përket investimeve ndërkombëtare, megjithatë, vendi ka rënë në pozitën e 60-të. Është thelbësore që Bullgaria të përpiqet më shumë për të tërhequr investime të huaja direkte duke përmirësuar kuadrin e saj rregullator dhe duke ofruar stimuj të përshtatshëm financiarë për kompanitë e interesuara, tha CSD.

Shumë mundësi për përmirësimin e infrastrukturës vazhdojnë të hapen për Bullgarinë, veçanërisht në sektorin e teknologjisë dhe në nënsektorët jetikë të shkencës dhe arsimit. Në të gjitha këto fusha, renditja e Bullgarisë është përmirësuar disi në Vjetar, por ajo mbetet ende më afër grupit të ngadalësuar./BTA