Një ekip astronomësh nga Tajvani, Kanadaja, SHBA-ja dhe Franca zbuluan 128 hënat e reja në vitin 2023 duke përdorur teleskopin Kanada France Hawaii (CFHT). Megjithatë, hënat nuk u njohën zyrtarisht nga Unioni Ndërkombëtar Astronomik, organi qeverisës për çështje të tilla, deri të martën më 11 mars.
Shumica e hënave janë të parregullta dhe të vogla. Për krahasim, Hëna jonë ka një diametër prej 3.475 kilometrash. Por ato kanë orbita të vërtetuara rreth Saturnit, i cili është një element kyç i kandidaturës zyrtare të Hënës, transmeton KosovaPress.
“Këto hëna janë disa kilometra në madhësi dhe ka të ngjarë të jenë të gjitha fragmente të një numri më të vogël hënash të kapur fillimisht që u ndanë nga përplasjet e dhunshme, qoftë me hënat e tjera të Saturnit ose me kometat që kalojnë,” tha në një deklaratë Brett Gladman, profesor në Departamentin e fizikës dhe astronomisë në Universitetin e Kolumbisë Britanike.
Ndoshta më mbresëlënëse, ky zbulim i 128 hënave të reja nuk ishte hera e parë që ky ekip shtonte numrin e hënave të Saturnit. Midis 2019 dhe 2021, vëzhgimet e ekipit me CFHT rezultuan në shtimin e 62 hënave në numërimin e Saturnit.
“Me njohurinë se këto ishin ndoshta hëna, dhe se ka të ngjarë të prisnin edhe më shumë për t’u zbuluar, ne ri-vizituam të njëjtat fusha qiellore për tre muaj rresht në 2023,” tha studiuesi kryesor Edward Ashton, bashkëpunëtor post-doktoratë në Institutin për Astronomi dhe Astrofizikë në Academia Sinica. “Sigurisht, ne gjetëm 128 hëna të reja.”
Hëna e parë e Saturnit, Titani, u zbulua në 1655 nga Christiaan Huygens, dhe në dekadat në vijim, Jean-Dominique Cassini zbuloi Iapetus, Rhea, Dione dhe Tethys.
Zhvillimi i teleskopëve masivë dhe lëshimi i sondave hapësinore si Voyager 1, Voyager 2 dhe Cassini lejuan të shohim edhe më shumë nga hënat e Saturnit. Por tani për tani, ekipi dyshon se ne mund të jemi të maksimizuar.
“Me teknologjinë aktuale nuk mendoj se mund të bëjmë shumë më mirë sesa ajo që është bërë tashmë për hënat rreth Saturnit, Uranit dhe Neptunit”, tha Ashton.
