Hulumtimet tregojnë se lëvizja e orës përpara dhe prapa çdo pranverë dhe vjeshtë ndikon negativisht në ekonomi dhe në shëndetin e njerëzve, prandaj thirrjet për shfuqizimin e sistemit janë më të zhurmshme në Evropë dhe më gjerë.
Bashkimi Evropian propozoi përfundimin e lëvizjes së emigrantëve në vitin 2018 pasi gati katër milionë njerëz në bllokun e atëhershëm 28-vendesh, përpara se Britania e Madhe të largohej zyrtarisht, e mbështetën atë në një konsultim publik.
Parlamenti, i vetmi organ i BE-së, anëtarët e të cilit zgjidhen drejtpërdrejt nga qytetarët, e mbështeti reformën vitin e ardhshëm, por fati i saj ka qenë i pasigurt që atëherë, pasi ka hasur në rezistencën e disa vendeve anëtare.
Sipas procedurave të BE-së për miratimin e ligjeve, Komisioni Evropian harton një propozim që duhet të votohet veçmas nga parlamenti dhe vendet anëtare, përpara se negociatorët nga shtetet anëtare dhe anëtarët e parlamentit të bien dakord për tekstin përfundimtar.
Polonia, e cila mban presidencën e BE-së deri në korrik, thotë se është koha për ta rikthyer çështjen e orës në agjendën e vendeve anëtare.
Mbështetësit e reformës, përfshirë ligjvënësit, tregojnë studime që vërtetojnë se lëvizja e orës përpara është e dëmshme për shëndetin.
“Ka një sasi të madhe provash që sugjerojnë se lëvizja e orës dy herë në vit është e keqe për shëndetin e njeriut, e keqe për kafshët, e keqe për trafikun rrugor dhe përfitimet janë të papërfillshme,” tha eurodeputeti irlandez Sean Kelly.
“Kështu që unë mendoj se është koha për t’i thënë lamtumirë”, tha Kelly, një nga avokatët më të shquar të përfundimit të kohës së verës. Kelly i bën thirrje Bashkimit Evropian të caktojë një datë të synuar për zbatimin e kësaj reforme, siç ka bërë me objektivat për reduktimin e emetimeve të karbonit.
Praktika e lëvizjes së orëve mbrapa në pranverë për t’i shtuar një orë dritë të ditës mbrëmjeve filloi në Gjermani gjatë Luftës së Parë Botërore dhe u përhap në të gjithë Evropën. Zakoni u rikthye në Luftën e Dytë Botërore, më pas u la mënjanë përsëri deri në krizën e naftës të viteve 1970, kur u rikthye për të kursyer energji dhe ka mbetur që atëherë.
Kritikët e konsiderojnë reformën një humbje kohe, duke pasur parasysh se BE-ja tani përballet me sfida më të mëdha si pushtimi rus i Ukrainës dhe kërcënimi i një lufte tregtare me Uashingtonin. Megjithatë, Komisioni mbetet optimist dhe se nuk ka ndërmend të braktisë reformën.
“Ne besojmë se një zgjidhje e koordinuar është ende e mundur dhe inkurajojmë diskutime të mëtejshme nën presidencën aktuale,” tha zëdhënësja e Komisionit Anna-Kaisa Itkonen.
Presidenca polake thotë se po lëviz në atë drejtim, por pranon se mbështetja midis shteteve anëtare është e kufizuar.
“Ne synojmë të bisedojmë jo zyrtarisht me vendet anëtare për të parë nëse propozimi është ende i realizueshëm,” tha presidenca polake.
Pasi u rizgjodh president i SHBA-së, Donald Trump tha se donte të hiqte qafe orën e verës si “të papërshtatshme” dhe “shumë të shtrenjtë”, megjithëse që atëherë ai e ka zbutur tonin e tij.
Aleati i Trump dhe miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, iu bashkua debatit duke pyetur ndjekësit e tij këtë muaj nëse preferonin një orë më parë apo më vonë në rast se reforma realizohet. Shumica e 1.3 milion votuesve thanë se do të preferonin të qëndronin në “kohën e verës” përgjithmonë.
Nëse BE-ja dhe SHBA-ja e shfuqizojnë ndonjëherë sistemin aktual, nuk do të jenë të vetmet.
Sipas Qendrës Kërkimore Pew, Azerbajxhani, Irani, Rusia, Siria, Turqia dhe Uruguai kanë hequr dorë nga lëvizja e orës. Por disa u penduan. Egjipti ndaloi lëvizjen e orës përpara në vitin 2014, por e riktheu nëntë vjet më vonë për të kursyer energji.
Mbështetësit e reformës së BE-së mund të duhet të presin edhe pak më gjatë.
Një zyrtar i lartë lituanez tha se vendi nuk do të humbiste kohë dhe do ta bënte këtë çështje një prioritet kur të marrë Presidencën e Këshillit të BE-së në vitin 2027, transmeton KosovaPress.
Kujtojmë, sonte pas mesnatës akrepat e orës do të lëvizin 60 minuta përpara.
