Na Kosovu ima preko 6000 dece Roma, Aškalija i Egipćana koja pohađaju nastavu na albanskom jeziku. Međutim, deo dece iz ovih zajednica pohađa nastavu i na srpskom jeziku. Škole u kojima se nastava izvodi na ovom jeziku prijavljuju se samo srpskim institucijama, pošto prate njihov nastavni plan i program. Ministarstvo obrazovanja Republike Kosovo kaže da je svake godine tražilo podatke od opština koje organizuju nastavu na srpskom jeziku, ali ni jednom nisu prijavili broj romske dece. Shodno tome je ovom Ministarstvo onemogućeno da pomogne u procesu učenja dece ove zajednice koja uče na srpskom jeziku jer nemaju podatke o njihovom broju ili drugim problemima sa kojima se suočavaju. U osnovnoj i nižoj srednjoj školi „Daut Bogujevci“ u Kosovo Polje, oko 70 dece uči na srpskom jeziku. Oni dele istu zgradu sa Albancima, ali ovu grupu učenika ne vodi direktor Sabri Džigoli. Džigoli: Osnovna škola „Aca Marović“ pohađa nastavu po srpskom nastavnom planu i programu U ovom školskom objektu nastavu pohađaju učenici niže srednje škole „Daut Bogujevci“ u Kosovo Polje i „Aca Marović“ na srpskom jeziku. Učenici škole, odnosno osnovne škole „Aca Marović“ pohađaju nastavu po srpskom nastavnom planu i programu. Ali, ipak koristimo isti objekat. U osnovnoj i nižoj srednjoj školi „Daut Bogujevci“ ima više od 920 učenika. Među njima je 120 učenika aškalija, a jedan je iz romske zajednice“, naglašava on. Ali ima preko 100 druge dece koja pripadaju aškalijskoj zajednici i jedan romske zajednice koji nastavu pohađaju na albanskom jeziku. Džigoli: Ima 120 aškalija i jedan romske zajednice „Ima 120 aškalija, aškalije govore albanski. Dakle, nastavu na albanskom pohađaju bez problema. Imam i učenika iz romske zajednice, kome je romski maternji jezik. Ali u nemogućnosti da se obrazovni sistem za tu decu organizuje na maternjem jeziku, pohađa i nastavu na albanskom jeziku“, najavljuje Džigoli. Osim rukovodstva škole, koje ne zna koliki je broj romske dece koji uče na srpskom jeziku, ni Ministarstvo obrazovanja ne raspolaže te podatke. Safći: Mi smo tražili podatke svake godine, ali opštine ne izveštavaju „Za školsku 2021-2022. godinu ukupan broj nevećinskih zajednica koji pohađaju nastavu je 13,483 učenika. Od toga u obrazovnom sistemu Kosova koji pohađaju nastavu je 13 hiljada i 57. Dok je 426 srba... (02:26) ... Što se tiče srpske zajednice, oni pohađaju nastavu po srpskim nastavnim planovima i programima. Osim što svake godine tražimo podatke od opština sa srpskom većinom, osim opštine Kamenica koja izveštava, ostale opštine ne izveštavaju, pa je ovaj broj 426 samo za opštinu Kamenica“, kaže Rukovodilac Odseka za obrazovanje zajednica, Nazan Safći. Dalje, ona govori o broju učenika Roma, Aškalija i Egipćana koji nastavu pohađaju na albanskom jeziku. Safći: Ima 1108 roma, 4118 aškalija i 1404 egipćana „Turaka na preduniverzitetskom obrazovanju, ima 2704 učenika. Na bosanskom jeziku imamo 3175, goranaca 362, aškalija 4118, roma 1108, egipćana 1404, hrvata 16 i neke druge zajednice 376 učenika“, dodaje Safći. Prema rečima poslanika romske zajednice Erdžan Galušia, nedostatak ovih informacija nije u skladu sa brojem učenika koji uče na ovom jeziku. Galuši: Ovo je samo po sebi problem „U delu sa većinom srpske zajednice u onim opštinama gde znači da je srpska zajednica većinska, ima pripadnika romske zajednice koji nastavu pohađaju na srpskom... (05:17) Ovo je problem u sam po sebi zbog toga jer od zajednica roma, aškalija i egipćana postoje samo pripadnici romske zajednice koji žive u opštinama sa srpskom većinom. Upravo zbog toga nastavu pohađaju na srpskom jeziku“, rekao je on. Kosovo nastavu razvija na četiri jezika, albanskom, srpskom, turskom i bosanskom. Napomena: Ovaj članak je realizovan u okviru projekta: - „Identifikacija izazova u procesu učenja dece nevećinskih zajednica kao posledica pandemije COVID 19, koji se sprovodi od Centra za inovacije i razvoj/CFID i finansiran od : Slovačke agencije za međunarodni razvoj i saradnju/SlovakAid