Astronomët zbuluan se prania e një planeti të madhësisë së duhur që rrotullohet mjaft shpejt rreth Diellit të tij, ngadalëson procesin e plakjes së yllit.

Në mënyrë të veçantë, një gjigant gazi në orbitë të ngushtë mund t'i japë një vrull këndor rrotullimit të yllit, duke kundërshtuar humbjen graduale të rrotullimit të shkaktuar nga fusha magnetike e yllit.

Me këtë proces, ai ngadalëson disi plakjen e Diellit të tij. Përkatësisht, shpejtësia e rrotullimit të një ylli varet nga mosha e tij, gjegjësisht ngadalësojnë rrotullimin e tyre rreth boshtit të tyre me kalimin e kohës, shkruan Science Alert.

Nuk është e lehtë për shkencëtarët të studiojnë se çfarë ndikimi kanë ekzoplanetët në rrotullimin e yjeve të tyre. Domethënë, nëse vëzhgoni vetëm një yll dhe një planet, nuk keni vërtet informacion të mjaftueshëm për të ditur nëse ai ekzoplanet ka ndikuar fare në shkallën e rrotullimit.

Për fat të mirë, shumë yje në univers gjenden në sisteme me shumë yje. Yjet binare janë zakonisht binjakë; lindur në të njëjtën mjegullnajë, nga i njëjti grumbull pluhuri dhe gazi. Për shkak të kësaj, ata shpesh kanë veti të ngjashme - ngjyra, madhësia, shkëlqimi dhe, po, rrotullimi i ngjashëm.

Për të parë më nga afër ndikimin e planetëve në rrotullimin dhe aktivitetin e yjeve, shkencëtarja planetare Nikoleta Ilic nga Instituti Leibniz për Astrofizikën Potsdam (AIP) në Gjermani dhe kolegët e saj hodhën një vështrim në yjet binare në univers.

Ata po kërkonin sisteme yjesh binar në të cilat një yll ka ekzoplanetë në orbitë dhe tjetri jo. Më pas ata përdorën një yll pa planet si një lloj grupi kontrolli për të përcaktuar se çfarë ndryshimesh në rrotullim mund të shkaktohen nga planetët.

Një sistem i vetëm yjor nuk do të mjaftonte vetëm për të krijuar një model; prandaj, ekspertët analizuan me kujdes 34 prej tyre. Meqenëse yjet me rrotullim më të shpejtë kanë më shumë aktivitet me rreze X se ato me rrotullim më të ngadaltë, ata ishin në gjendje të gjenin një ndryshim të qartë në shpejtësinë e rrotullimit midis dy yjeve në çiftet e tyre binare.

Jupiteri i nxehtë

Jupiterët e nxehtë janë një racë e çuditshme planeti. Këta janë gjigantë gazi si Jupiteri, por që orbitojnë tepër afër yjeve të tyre; me periudha orbitale që zgjasin disa ditë apo edhe orë.

Shkencëtarët kanë vënë re se yjet me Jupiterë të nxehtë rrotullohen më shpejt. Meqenëse rrotullimi i yjeve në boshtin e tyre ngadalësohet gradualisht me kalimin e kohës, yjet e rinj priren të rrotullohen më shpejt se yjet më të vjetër. Prandaj, Jupiterët e nxehtë veprojnë si një lloj kremi kundër rrudhave. Ndërveprimi midis yllit dhe ekzoplanetit rezulton në transferimin e rrotullimit nga ekzoplaneti në yll, gjë që rrit rrotullimin e tij.

Hulumtimi “Ndërveprimi yll-planet baticë dhe ndikimi i tij”, i vëzhguar në aktivitetin yjor në sistemet e gjera binare që strehojnë planetin, u botua në revistën “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”.