Ambasadori finlandez në Prishtinë, Matti Nissinen, thotë se zbatimi i Marrëveshjes së dakorduar të Ohrit përshpejton procesin e anëtarësimit të Kosovës dhe Serbisë në Bashkimin Evropian. Në një intervistë për KosovaPress, Nissinen thekson se zbatimi i marrëveshjes është i detyrueshëm për të dyja palët.
Ambasadori Nissinen thotë se Kosova i përket organizatave evropiane dhe euroatlantike, derisa shpreh mbështetjen për anëtarësim në Këshillin e Evropës dhe në Bashkimin Evropian. E prioritet i Finlandës për Kosovën, sipas tij, mbetet edhe rritja ekonomike, e cila, siç thotë ai, më së miri arrihet përmes bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve.Gjithashtu, ambasadori finlandez, që mori detyrën në shtator të vitit të kaluar, në intervistën me shkrim për KosovaPress flet edhe për atë se si Finlanda është zgjedhur për të gjashtën herë me radhë shteti me popullsinë më të lumtur në botë, ndërkohë që zbulon “sekretin” e kësaj.
Intervista e plotë:Ambasadori Nissinen: Unë kam shijuar çdo moment këtu në Kosovë që nga ardhja ime në shtator. Më pëlqen natyra e saj, veçanërisht malet, mikpritja e njerëzve dhe sigurisht ushqimi. Ka qenë kënaqësi të takohem me shumë njerëz në mbarë vendin dhe të kem diskutime interesante me ta. Më kanë pëlqyer veçanërisht vizitat e mia të shumta në shkolla dhe universitete të ndryshme në vend, si dhe mundësia për të biseduar me studentët. Një nga prioritetet e mia do të jetë të takohem rregullisht me të rinjtë e Kosovës dhe të dëgjoj për shpresat dhe vizionin e tyre për të ardhmen. Këtë e konsideroj shumë të rëndësishme dhe këtu duhet të theksoj se Kosova jo vetëm që ka popullatën më të re, por e ka popullsinë e ndritur, entuziaste dhe të etur për të mësuar dhe për të kontribuar për të ardhmen e Kosovës.
Marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Finlandës janë të shkëlqyera dhe datojnë prej shumë vitesh. Finlanda ka qenë dhe do të vazhdojë të jetë mbështetësi më i madh i ngritjes së kapaciteteve të Kosovës dhe prioriteteve ndërkombëtare. Marrëdhënia jonë ka evoluar dukshëm gjatë viteve, dhe tani për shembull ka një fokus më të madh në zhvillimin e bashkëpunimit tonë ekonomik dypalësh. Në përgjithësi, unë e konsideroj marrëdhënien midis vendeve tona si një partner të barabartë, ku të dyja vendet mund të përfitojmë nga shkëmbimi i praktikave tona më të mira.
Sektori i TIK-ut, ekonomia qarkore, energjia e qëndrueshme dhe shumë sektorë të tjerë janë ndër sektorët ku shohim potencial të madh. Një nga qëllimet tona është të kemi më shumë vizita të kompanive dhe ekspertëve të fushave të ndryshme, në dhe prej Finlandës. Për shembull, tani në muajin maj, në bashkëpunim me Shoqatën Kosovare të Kompanive të TIK-ut (STIKK), po sjellim në Kosovë ekspertë finlandezë në fushën e inovacionit dhe industrisë së lojërave. Qëllimi është të ndajmë njohuritë me qeverinë dhe akterët kryesorë të industrisë mbi praktikat më të mira dhe përvojën e Finlandës në sektorin e TIK-ut.
KosovaPress: Ku është fokusi i përkrahjes së Finlandës në Kosovë, në cilat fusha?
Ambasadori Nissinen: Ambasada e Finlandës në Prishtinë së bashku me qeverinë finlandeze ka vendosur një grup të qartë prioritetesh për punën tonë. Prioriteti numër një është mbështetja e Kosovës në arritjen e prioriteteve të saj politike ndërkombëtare. Kjo nënkupton për shembull mbështetjen e anëtarësimit të Kosovës në organizatat ndërkombëtare, si Këshilli i Evropës dhe Bashkimi Evropian. Liderët politikë në vendin tim i kanë mbështetur vazhdimisht dhe publikisht këto anëtarësime dhe unë personalisht do të bëj të njëjtën gjë këtu në Kosovë. Gjatë karrierës sime, kam punuar mjaft me çështjet e Bashkimit Evropian. Nëse ekspertiza ime në atë fushë mund të jetë e dobishme për rrugën e Kosovës drejt BE-së, kjo do të më bënte shumë të lumtur.
Përveç kësaj, në bashkëpunim me kolegjin UBT kemi filluar një projekt i cili synon të rrisë njohuritë e studentëve për çështjet e BE-së. Do të bëj një projekt të ngjashëm edhe në shkolla dhe universitete të tjera.
KosovaPress: Po flasim pak edhe për konsolidimin e shtetësisë së Kosovës në arenën ndërkombëtare. A i përkrah Finlanda synimet e Kosovës për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare?
KosovaPress: Së fundmi është arritur edhe marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, si e shihni këtë?
Ambasadori Nissinen: Është e qartë se normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është vendimtar. Do të hapë shumë dyer për të dy vendet në organizatat ndërkombëtare. Marrëveshja e arritur në Ohër ishte një hap i rëndësishëm në drejtimin e duhur. Tani të dyja palët duhet të lëvizin me shpejtësi për zbatimin e saj. Marrëveshja dhe aneksi i zbatimit të saj janë të detyrueshme për të dyja palët. Bashkimi Evropian dhe partnerët e tjerë ndërkombëtarë kanë theksuar gatishmërinë e tyre për të vazhduar mbështetjen që të dyja palët të përmbushin këto detyrime pa vonesë. Në fund të fundit, vendimet merren dhe veprimet merren nga vetë vendet, por komuniteti ndërkombëtar është i gatshëm të ndihmojë.KosovaPress: A mendoni që Asociacioni i komunave me shumicë serbe do të shkaktojë problem gjatë zbatimit të kësaj marrëveshjeje si dhe për funksionalitetin e shtetit të Kosovës kur dihet që Serbia dëshiron asociacion me komptenca ekzekutive, ndërsa për Kosovën kjo përbën shkelje kushtetuese?
Ambasadori Nissinen: Si një element i rëndësishëm i marrëveshjes, Kosova është pajtuar që të nisë menjëherë negociatat në kuadër të dialogut të lehtësuar nga BE-ja për vendosjen e aranzhimeve dhe garancive specifike për të siguruar një nivel të duhur të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë. Kjo nuk është diçka e re, por bazohet në marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015, të cilat flasin për themelimin e një Asociacioni të komunave me shumicë serbe. Unë shpresoj se kjo është një fushë ku ne mund të shohim rezultate të shpejta, ndërsa dialogu i udhëhequr nga BE vazhdon.
KosovaPress: Të flasim pak edhe për Finlandën. Ajo u zgjodh për herë të gjashtë si shteti me popullsinë më të lumtur në botë, cili është çelësi i kësaj dhe cila është porosia juaj për politikanët kosovarë?
KosovaPress: Kur pritet të ndodhë anëtarësimi i Finlandës në NATO dhe si e shihni sot botën përballë agresionit ushtarak rus në Ukrainë?
Ambasadori Nissinen: Mjedisi i sigurisë në botë ka ndryshuar mjaft në mënyrë dramatike. Besoj se është e një rëndësie vendimtare që vendet si Kosova dhe Finlanda të vazhdojnë të mbështesin vlerat demokratike në botë.
Finlanda ka aplikuar për anëtarësim në NATO, së bashku me Suedinë. Kur secili vend anëtar të ketë ratifikuar Protokollet e Anëtarësimit, anëtarët ftojnë Finlandën të aderojë në Traktatin e Atlantikut të Veriut, duke e bërë Finlandën një anëtare të NATO-s. Synimi ynë është që Finlanda, së bashku me Suedinë, të anëtarësohen në NATO sa më shpejt të jetë e mundur.
KosovaPress: Faleminderit për kohën tuaj, z. Ambasador!